2021 yılı HACI BEKTAŞ’a da adanan bir yıl oldu değerli okurlarım.

Çünkü 2021 Hacı Bektaş Veli, ölümünün 750. yılında UNESCO tarafından anma yıl dönümleri arasına alınan Anadolu erenlerinden birisi. Hayatının büyük kısmını günümüzde Nevşehir iline bağlı bir ilçe olan eski adıyla Sulucakarahöyük; yeni adıyla Hacıbektaş ilçesindeki türbesindedir.

2021, Hacı Bektaş Veli’nin ölümünün 700. Yılı Yunus Emre’nin doğumunun 750.  Yılı. Ahi Evran’ın doğumunun 850. Yılı.  2021 İstiklâl Marşımızın 12 Mart 2021’de yazılışının 100. Yılı.

Bu güzel haberler 2021’in sanki güzelliklerle geleceğinin müjdesi gibi geliyor insana. Hele ki deprem, seller, pandemi vb sebeplerle kısıtlanan sıkıntıların ardından önce doğanın cemrelerinin düşmesi, ardından da haytın cemrelerine misal sosyal hayatla ilgili normalleşmenin ilk ışıklarının hayata bir tebessüm yaymasıyla birlikte bu inancımız daha da pekişmeye başladı.

Hacı Bektaş Veli, Horasan’da vücut bulan ve Ahmet Yesevî’den dolayı Yesvilik diye adlandırılan İlâhî aşk yolculuğunun aşk iksirini Anadolu’da mayalayan ve çoğaltan Hak erenlerinin öncülerinden bir kutlu Hak dostu; halk tabiriyle gönül sultanlarından birisidir.

Hacı Bektaş Veli’yle ilgili öne çıkan ve çok duyulan iki konu vardır: Bunlardan birincisi Yunus Emre’nin köyündeki kıtlık dolayısıyla Hacı Bektaş Dergâhına buğday istemeye gelişidir. Hacı Bektaş Veli Yunus’a hikmet vermeyi teklif etmişse de Yunus Emre buğdayda ısrarcı olmuş. Buğdayları kağnısına yükleyip de giderken aklına hikmetin gelmesiyle “Eyvah!.. Ben ne yaptım. Neden hikmet almadım!.. “sözü ve pişmanlığıyla geri dönüp Hacı Bektaş’tan buğdayı geri alması yerine de hikmet vermesi talebinin kabul görmemesi; “bundan sonra senin yerin Tapduk Emre’dir” denilerek Tapduk Emre’ye gönderildiği anlatımıdır.

İkincisi de Yeniçeri Ocağının kuruluşunda dua ettiği, devamında da yeniçeri askerlerinin Bektâşî ilkeleriyle yetiştirildiği inancıdır. Bundan dolayı Yeniçeri Ocağı’nın ve Bektaşiliğin pîri kabul edilir. Buradan hareketle de özellikle Balkanların fethi ile genişlemelere bağlı olarak Balkanlarda Bektaşiliğin yaygınlaşması, kurumsallaşmasının Yeniçerilerle oluştuğu gerçeğidir.

Temelde, göz ardı edilen aslında Hacı Bektaş kimliğini aydınlatmaya yarayan bir diğer asıl bilinmesi gereken husus da onun şahsında buluşan ve oluşan Türk milletinin kimlik değişimi, devinimi ve oluşumudur…

Türkler Orta Asya’da yaşarlarken İslâmiyet öncesinde Gök Tanrı ve Yer Tanrı inancına sahiptiler. Mani inancıyla Uygurlar döneminde ay ve güneşi kutsadılar. Budizmle tanışınca brahmanlık inançlarını benimsediler. Sözün özü inanç konusunda sürekli bir arayış içerisindeydiler. Onun için de yeni tanıştıkları bir inancı kolayca benimsiyorlardı.

İşte Orta Asya’dan Ön Asya’ya; Anadolu’ya gelişleri sırasında da  İslâmiyet öncesindeki inançlarını yaşayarak gelirler.  Anadolu’ya eskiyi reddetmeden yeni dinlerini ve inançlarını da benimserler.  Hacı Bektaş Velî’nin Horasan illerinden güvercin donunda gelişi eski Türk inançlarının simgelerinden birisidir.

Hacı Bektaş Veli’nin asıl şöhreti ölümünden sonra gerçekleşir. Bkz: Ahmet Yaşar Ocak, “Hacı Bektâş-ı Velî” İslâm Ansiklopedisi maddesi.

Şimdi de onun yalnızca kendi yaşadığı zamanı değil bugünleri ve yarınları da aydınlatacak olan sözlerine kulak verelim:

İlimle gidilmeyen yolun sonu karanlıktır. En yüce servet ilimdir.

Kadınlarınızı okutunuz.

İncinsen de incitme

Marifet ehlinin ilk makamı edebdir.

İnsanın cemali sözünün güzelliğidir.

Eline, beline, diline hakim ol!

Aşına, işine, eşine sahip ol!

Her ne ararsan ara kendinde ara.

Göze nur gönülden gelir.

Dili, dini, rengi ne olursa olsun; iyiler iyidir.

Elin açık, gönlün açık, sofran açık olsun.

Ayıpları ört, sırları tut, öfkeni de yut.

Adalet, her işte Hak’kı bilmektir.

Doğruluk dost kapısıdır.

Gel ha gel; insan ol da öyle gel…

Oturduğun yeripak et; kazandığın lokmayı hak et…

Nebiler, veliler insanlığa Tanrının hediyesidir.

ESERLERİ

Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî, Makalat,   Kitâbu’l-Fevâid,  Şerh-i Besmele,  Makâl^t-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye…

Yedi yüz yıl ötelerden gönül ışıkları ve Hak sevgileri bugüne ulaşan Hacı Bektaş Veli misal Hak erenlerinden nasiplenebilen kullardan olabilmek dileğiyle…

Sevgiyle…