11 Ocak 2022 Salı akşamındayız…

Bir Kültür Kanalı olan TRT 2 ‘de canlı yayınla sunulan, “2022 Yaşayan İnsan Hazineleri” Ödül Törenini seyrediyoruz…

Ödül alan insanlara bakıyoruz; hayatın içinden sade insanlar: Kavruk ve yıpranmışlar hayat mücadelesinden… İnsan Hazinesi olmayı hak ettiren uğraşılarıyla geçen ömürlerinin nasıl geçtiğinin izlerini taşıyor her birisi… Kimisinin beli bükük, kimisinin eli titrek, kimisi saçı sakalı ağartmış…

Bu ödül töreni olmasa hayatları boyunca Cumhurbaşkanlığı Külliyesine adım atmaları mümkün olmayacak gözüküyor her birisi. Onun için hitapları da kendilerince: Süslü kelimeler bilmiyorlar. Bir akrabalarını davet eder gibi köylerine davet ediyorlar. Bir arkadaşlarına armağan getirmişçesine basit ve yalın armağanlar sunuyorlar…

İşte diyorum, Anadolu insanı. Daha ne denebilir ki!..

TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN bizzat katıldığı ödül töreninde özet olarak şunları söylüyor

“Bilgileri ve becerileri ile ülkemizin kültür hazinesinin bugüne taşınmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlayan değerlerimizle iftihar ediyoruz.”

“İnsani tarafı, iktisadi tarafından daha ön planda olan bizim çarşılarımız, başka milletlerin çarşılarına benzemez.”

“Türkiye’nin her köyünde, her kasabasında, her ilçesinde, her şehrinde ‘Yaşayan İnsan Hazinesi’ sıfatını hak eden çok kıymetli insanlarımız var.”

“Önümüzdeki dönemde ustalarımzın ve sanatkarlarımızın asırlık birikimlerinin ürünü olan kabiliyetlerinin yaşatılmasını temin edeceğiz.  

“UNESCO çatısı altında imzalanan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi” bağlamında Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri ERSOY’un açıklamasına göre 22 yeni Yaşayan İnsan Hazinesi belirlenmiş. Önceki yıllarda 45 isme bu yıl 22 ismin eklenmesiyle Türkiye’miz Yaşayan İnsan Hazinelerine 22 farklı alandan  67 isim ekletmiştir. Buna göre Türkiye “En çok kültürel değer kaydettiren 5 ülke içinde yer almaktadır.”.

Yaşayan İnsan Hazineleri (YİH), Somut Olmayan Kültürel Mirasın belli unsurlarını yeniden yaratmak ve yorumlamak açısından gerekli bilgi ve beceriye yüksek düzeyde sahip kişileri anlatır.

YAŞAYAN İNSAN HAZİNELERİ ŞU ÖLÇÜTLERE GÖRE BELİRLENİR.

          1-  Ustalığını 10 yıldır icra ediyor olması,

2-  Sanatını usta-çırak ilişkisi ile öğrenmiş olması,

3-  Bilgi ve becerisini uygulamadaki üstünlüğü,

4-  Konusunda ender bulunan bilgiye sahip olması,

5-  Kişi veya grubun yaptığı işe kendini adamışlığı,

6- Kişi veya grubun bilgi ve becerilerini geliştirme yeteneği (sanatının toplumla buluşmasını sağlayacak yenilikler içermesi),

7-  Kişi veya grubun bilgi ve becerilerini çırağa aktarma becerisi (çırak yetiştirmiş olması).

2022 YILI, YAŞAYAN İNSAN HAZİNELERİ SEÇİLEN VE ÖDÜLLENDİRİLEN İSİMLER:

1-Tevfik Alparslan BABAOĞLUeBRU Sanatçısı,    2- Fatma Çiçek DERMAN-Tezhip,   3-Alpay EKLER-Karagöz Sanatçısı,   4- Altan TİRYAKİ-Hat Sanatçısı,   5- Amir ATEŞ-Hafız/Mevlidhan,   6- Gülbin MASARRA-Tezhip/Minyatür,   7-Ali AKBEY-Ahşap Oyuncak Yapımı,   8- Fatma ÖNKOL-Masal Anlatıcısı,   9- Hasan TABAKOĞLU-Kazzaziye Ustası,   10- Mustafa Sanayi ONAY-Tahta Kaşık Yapım Ustası,   11- Hasan TULUK-Metal El İşçiliği,   12- Hüsamettin YİMLİK-Ahşap Oyma Ustası,   13- İbrahim ATICI-Semer Ustası,   14- İsmail ARAÇ-Karatabak Dericilik Ustası,   15- Mehmet BAŞSAV- Lületaşı Ustası,   16- Mehmet Orhan ÇAKIROĞLU-Yemeni Ustası,   17- Mustafa CİVELEK-18-Salim YAŞAR-Çömlek Ustası, 19- Tansel IŞIK-Ağaç Baston Yapımı Ustası,   20- Millî Savunma Bakanlığı Mehteran Birliği

TC KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünün yayınladığı başlangıçtan 2008’DEN BU YANA GEÇEN YILLARDA YAŞAYAN İNSAN HAZİNELERİ SEÇİLENLERİN İSİM LİSTESİ:

1-Tacettin DİKER-Karagöz Sanatçısı,   2- Orhan KURT-Karagöz San.   3- Metin ÖZLEN-Karagöz San.   4- Hayri DEV Çam Düdüğü Yapımı ve İcracısı,    5- Şeref TAŞLIOVA-Âşıklık Geleneği,    8- TEKELİ-Bağlama Yapımı,    9- Uğur DERMAN-Klasik Kitap Sanatı,  10- Hasan ÇELEBİ,   11- Neşet ERTAŞ-Mahalli Sanatçı/Ozan,   12- Mehmet GÜRSOY-Çini Sanatçısı   13- Fuat BAŞAR-Ebru Sanatı,   14- Veli AYKUT-Zakir,   15- Emine KARADAYI-Dokuma ve Doğal Byamacı,   16- Yaşar GÜÇ,   17- Tahsin KALENDER-Taş Ustalığı,   18- İrfan ŞAHİN-Kispet Yapımı,   19- Cemil KIZILKAYA-Ahşap Baskı-Yazmacılık,   20- Mahmut SÜR-Nazar Boncuğu Yapımı,   21- Celal YILMAZ-Mersiyehan,   22-  Mehmet ACET-Zakir,   23- Cahide KESKİNER-Minyatür Sanatı,   24- İslam SEÇEN-Klasik Kitap Sanatı,   25- Salih BALAKBABALAR-Sedefkâr,   26-Muammer Semih İRTEŞ-Kalemişi,   27- Ahmet Yaşar KOCATAŞ-Keçe Ustası,  28- İsmail NAR-Âşıklık Geleneği,   29- Osman EFENDİOĞLU-Şâir(Atma Türkü),   30- Macahel YAŞLILAR KOROSU-Çok Sesli Şarkı Söyleme Geleneği Temsilcisi,   31- Ümmü BALYEMEZ-Eşme Kilimi Dokumacılığı,   32- Orhun GÜVEN-Bitki Yetiştirme ve Ağaç Aşılama,   33- Fidan ATMACA-Damal Bebek Yapımı,   34- Subhi Hindi YERLİ-Telkari Gümüş İşlemeciliği,   35- Ahmet Hikmet BARUTÇUGİL-Ebru Sanatı,   36- Ali Rıza EZGİ-Âşıklık Geleneği,   37- Halime ÖZKE-Sipsi Yapımı ve İcracılığı,   38- Hasan BÜYÜKAŞIK-İpek Böcekçiliği ve Dokumacılığı,   39- Hasan SANCAK-Kemençe Yapım Ustalığı,   40- İsmail BÜTÜN-Çanakkale Seramiği,   41- Adem GÖÇER-Abdallık Geleneği/Davul Yapımı ve İcracılığı,    42- Hamza ÜSTÜNKAYA-Çini Sanatı,   43- Mehmet BEDEL-Sipsi Yapımı İcracılığı,   44- Maksut KOCA-Âşıklık Geleneği,   45- Mahmut EFEOĞLU-Bakırcılık/Alem Ustalığı

Bunca bilgi ve ismi neden mi yazdım değerli okurlarım?

Ola ki çevrenizde tanıdıklarınız, bildikleriniz vardır yukarıda verilen ölçütlere uyan ve takdir edilmeyi hak eden sanat erbabından… İşte o insanlar için öncülük yapabilir, İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerine iletebilirsiniz.

Güzel Türkçemizde “Marifet iltifata tâbidir; iltifat görmeyen metâ zâyidir!..” diye çok anlamlı bir söz vardır. Şurası bir gerçek ki, Yaşayan İnsan Hazinesi seçilen insanların yaptıkları işlere başladıkları tarihlerde böylesine ödüllendirmeler ve taltif/takdirler yoktu. O insanlar sanatlarını bir ibâdet vecdiyle/adanmışlıkla derin bir İlâhî aşkla yapmışlardır ömürleri boyunca…

UNESCO’nun başlattığı dolayısıyla dünya ülkelerinin de dahil olduğu bu anlamlı ödüllendirme için sözün burasında; Seçimi yapan yetkililerden Kültür ve Turizm Bakanlığına ve Cumhurbaşkanlığı makamına varıncaya kadar emeği geçen ve katkı koyan her bir ferde teşekkür ediyoruz.

Ödül alan sanat erbabını da candan gönülden kutluyoruz…

Sevgilerimizle…