Hayme Ana, Ertuğrul Gazinin annesi, Osman Gazinin babaannesi idi. O Türklerin dirayetli, fedakar cefakar analarının en ulusudur. Aşireti ile birlikte Türkmenistan Horosan'dan Anadolu'ya doğru yola çıkmıştır. Kayı boyundandır. Boy beyi Gündüz Alp Fırat nehrinden geçerken düşüp boğulunca Aşiretin başına hemen Hayme Ana geçmiştir. Ertuğrul Gazi dışındaki oğulları yeniden geri dönmek istemişlerdir. Hayme Ana oğullarından Ertuğrul Gaziye ''oğul geri dönmeyeceğiz. Gidebildiğimiz yere kadar gideceğiz ''demiştir. Güçlü liderliği ile aşiretini önce Ankara Karacadağ bölgesine daha sonra Söğüt ve Domaniç bölgesine getirip yerleştirmeyi başarmıştır.

Oğullarını Türk örf ve adetlerine göre ustalıkla yetiştirmiş ve Dünyaya hakim olan Osmanlı Devletinin temelini atmıştır.

Abdülhamit 1891 yılında Domoniç bölgesine hayme ananın mezarının araştırılması için bir heyet göndermiştir. Mezar Domoniç ilçesi Çarşamba köyünde bulunmuştur. Kabrine bir türbe yaptırmıştır. Şimdi Türbe yanında bir müze de vardır.

Domaniç ilçesi Çarşamba köyünde her yıl Eylül ayının ilk haftası pazar günü Hayme Anayı anma törenleri yapılmaktadır. Artık Devlet töreni şeklinde kutlanmaktadır. 2007 yılında tören alanı modern şekilde yeniden düzenlenmiştir.

2005-2010 tarihleri arasında Kütahya Vali yardımcısı olarak görev yaparken Hayme Ana törenlerini düzenleme ve koordinasyonu görevlerini yürüttüm. Tören günü yöre insanlarını gelenekleriyle, görenekleriyle, giysileriyle ,sunulan yemekleriyle tanıma fırsatım oldu. Bu insanları yakından tanıma fırsatı bulduktan sonra Türk Milletinin bir bireyi olmaktan bir kere daha gurur duydum. Bu insanlar bizim atalarımızın yakınlarıydı.

Kadınlarımız bu ulu Türk Anasını yakından tanımalıdırlar. O zaman atalarımızın kadına verdikleri değeri bir kere daha göreceklerdir. Hayme Ana, o Ulu Türk kadını liderliğin, fedakarlığın, cesaretin ve azmin bir temsilcisidir. Aşireti emanet ettiği oğluna öğüdü de bundan sonraki devlet anlayışımıza yön veren çok kıymetli bir yol göstericidir.

Torun ve çocuklarının fazilet ve dirayet sahibi olması için elinden geleni yapmıştır. Bu anlayışla yetiştirilen Ertuğrul Gazi asırlara hükmedecek olan devleti bu anlayışla kurmuştur.

Osmanlı Devleti'nin kurucusu Ertuğrul Gazi, annesi Hayme Ana'dan 13'üncü yüzyılın ortalarında bir beyliği değil, aynı zamanda asırlara hükmedecek devlet anlayışını da teslim almıştır.

Hayme Ana'nın, oğluna nitelikli devlet adamı olma ve milletini hakkaniyetle yönetmenin ipuçlarını verdiği şu öğüdü, asırlardır unutulmamaktadır:

''Oğul... Anayurttan ayrılalı yıllar geçti. Deli rüzgârlar önünde oradan oraya savrulduk. Beylik otağını kurduğumuz şu yaylalar, artık son durağımız, son konağımız olsun. Oğuz'un yurtlarına diktiğimiz ağaçların kökleri kara yerin derinliklerine, dalları gökyüzünün yüceliklerine uzansın. Ak-boz atlara binip yağı üstüne yel gibi varlıkta Kadir Tanrı gözü pek yiğitlerimizi korusun. Göğsü kaba yerli kara dağlar gibi duran erlerimiz ile kır çiçekleri gibi saf ve temiz, ak yüzlü, ala gözlü kızlarımız kutlu Kayı Boyumuza gürbüz evlatlar versinler. Altın başlı otağlarımız Çarşamba yaylasını bürüsün. Kayı'nın ve diğer bütün boyların oğullarını Ertuğrul'umla bir tutarım. Onların hepsini soyumuz için Hakk'ın kutsal birer emaneti bilirim.

Oğul... Boyundan, soyundan olsun olmasın insanlara adil davran. Adaletten ayrılma ki, insanların birlik ve dirlik kazansın. Yurdunda, obanda herkes gezsin. Ululuk isteyen töreden ayrılmasın. Bu dünya bir oturma yeri değildir. Yapacağın iyi ve doğru işlerle insanların hizmetinde bulunursan güzel övünçler senin olur. Yüreğinden inancı, ağzından duayı, davranışından erdemi hiç eksik etme. Bir de sabırlı ol oğul, ekşi koruk sabırla tatlı üzüm olur.

Oğul... Beylik dermekle, ağalık vermek iledir. Sofranı ve keseni yoksullara açık tut.''

Hayme Ana büyük bir hedefe odaklanmış ve bu hedef doğrultusunda yürümeyi öğütlemiştir. “Oğullarımız uzasın dal budak salsın Öyle çoğalalım ki Çarşamba yaylası bizi almasın. Yeni yaylalar yurtlar kuralım sürümüz yılkımız çayırlar doldursun. Oğullarımız dinimizden töremizden ayrılmasın” şeklinde dua etmesi bunu açıkça göstermektedir. İşte Osmanlı Devletinin Dünyaya hakim olması bu atılan tohumlarla gerçekleşmiştir.

Domaniç 'de Hayme Ana Ebe Çamlığı denen yeri görünce atalarımızın sağlığa verdikleri önemi de yerinde görebilirsiniz. Hayme Ana aşirette hamile olan kadınları, doğumlarına yakın zamanda bu çamlıkta kurdurduğu çadırlara alır onların güvenli şekilde doğum yapmalarına yardımcı olurmuş. Şimdi buralarda büyük çam ağaçlarının gölgesi altında yöreye gelen insanlarımız piknik yapmaktadırlar.

Hayme Ana anma töreninde Domaniç Çarşamba köyünde Hayme Anañin torunları