Dün 16 Mart Öğretmen Okullarının kuruluş yıldönümüydü.

Günün anısına hayatımızda iz bırakan öğretmenlerimizin hatırlanmasına vesile olmak istiyorum bu yazımda.

Ülkemizde ilk kez öğretmen yetiştiren bir okul 16 Mart 1848’de İstanbul’un Fatih semtinde Darülmuallimin (Erkek Öğretmen Okulu ) adıyla açılmıştır. Okulun ilk müdürü Ahmed Cevdet(Paşa)dır.   1870 yılında da dârülmuallimât adıyla ilk kez bir kız öğretmen okulu açılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Döneminde, Köy Enstitüleri, Öğretmen Okulları, İki yıllık Eğitim Yüksek Okulları, üç yıllık Eğitim Yüksek Okulları, Yüksek Öğretmen Okulları ve Eğitim Fakülteleri var oldukları sürede ülkemiz için öğretmen yetiştirme görevlerini yerine getirmişlerdir.

Öncelikle elbette, Türkiye Cumhuriyetinin bânisi Mustafa Kemal Atatürk’e 24 Kasım 1928’de Millet Mektepleri Başöğretmeni unvanı verilişini hatırlatmak istiyorum  sözün burasında.

Şimdi de ülkemizde Lise ve dengi okulları bitirmiş olan hemen herkesin hatırlayacağı Türk Edebiyatına mal olmuş şair ve yazar öğretmenler vardır  kişiliğimizin oluşmasında izler bırakan. İşte onlardan bir seçki:

Muallim Naci, Tevfik Fikret, Yahya Kemal Beyatlı, Faruk Nafiz Çamlıbel, Reşat Nuri Güntekin, Yusuf Ziya Ortaç, Rifat Ilgaz, Sabahattin Ali, Orhan Şaik Gökyay, Arif Nihat Asya, Behçet Necatigil, Enis Behiç Koryürek, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Cahit Külebi, Orhan Seyfi Orhon, Ali Canip Yöntem, Şükufe Nihal Başar, Gülten Akın, Nihal Atsız, Tahsin Saraç, Sabahattin Kudret Aksal, Talât Sait Halman, Ali Faik Ozansoy, Refik Halit Karay, Ömer Seyfettin, Cevdet Kudret, Hüseyin Cahit Yalçın, Eflatun Cem Güney, Nezihe Meriç, Necip Fazıl, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mehmet Akif Ersoy, Refik Halit Karay, Erdem Bayazıd, Sait Faik, Yusuf Atılgan, Oğuz Atay, Nurullah Ataç vb

Tevfik Fikret’in Haluk’un Bayramı, Balıkçılar… Yahya Kemal’in Akıncılar… Faruk Nafiz Çamlıbel’in Han Duvarları…  Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu… Sabahattin Ali’nin Kuyucaklı Yusuf… Arif Nihat Asya’nın Bayrak… Necip Fazıl’ın Kaldırımlar… Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir ve Bursa’da Zaman… Sait Faik’in Son Kuşlar… vb hangimizin hayatında yer edinmemiştir.

İnsan,  bazen “Keşke ben de bu öğretmenlerin öğrencisi olsaydım!” diye geçirir içinden ya!.. Bu hayıflanmayı bir yana koyarak derim ki bizler de hayatımızda iz bırakan öğretmenlerimizi hatırlayalım: Bakalım kaç öğretmenimizi hatırlayabileceğiz derim siz değerli okurlarıma…

Biz dün 16 Mart günü, orta okulda sınıf arkadaşım olan Mustafa Bâki Civan arkadaşımla 1966-1969 arasında Güney Orta Okulunda Türkçe Öğretmenimiz olan, şimdi de Alanya’da ikamet eden Ali Baygül öğretmenimizi aradık meselâ… Aradan 52 yıl geçmesine rağmen biz aramazsak bizi arayan güzel gönüllü öğretmenimizi nasıl unutabiliriz!..

Aydın Lisesinde 1969-1970’te Lise 1. Sınıfta, Ahmet Gökşin, Gülsüm Ertük, Aynur Özakçan,  Selma Kurtdal’ın da olduğu sınıfımızda Edebiyat öğretmenimiz Habip Canıtez’in benim bir şiirimi Yeni Kıroba Gazetesinde yayınlatarak sınıfımızda okutmasını nasıl unutabilirim!..

Cumhuriyetimizin kuruluşundan 1970’li yıllara gelinceye kadar hayatın her alanıyla ilgili darlıklar yaşayan ülkemizde öğretmen yetiştiren kurumlarla devlet parasız yatılı okullar ülke çocuklarının okuyabilmesi için bir nimet ve fırsat oluşturmuştur. Bu noktada da bu okullarda okunabilmesinde öğretmenlerin rehberliği ve yol göstericiliği belirleyici olmuştur.

Yakın zaman kadar okula kaydolan çocukları öğretmenlere teslim eden anne babaların “Eti senin kemiği bizim!” sözü, bir anlamda kendi yetersizliklerinin ve öğretmenlerin mutlak rehberliğine muhtaç oluşlarının da bir beyanıdır.

Bu noktada Cumhuriyet döneminde öğrencilerine rehberlik yapan bütün öğretmenlerimize millet adına saygı, sevgi ve teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Bu duygularla, ömrünü eğitime adamış, Hak’ka yürümüş olan bütün öğretmenlerimize Allah’tan rahmet diliyoruz. Görev başındaki öğretmenlerimize başarılar ve kolaylıklar diliyoruz.

SON SÖZ: İsmail Hakkı Ertaylan’ın Öğretmen Marşı ile olsun:

ÖĞRETMEN MARŞI

Alnımızda bilgilerden bir çelenk,

Nura doğru can atan Türk genciyiz.

Yeryüzünde yoktur, olmaz Türk'e denk;

Korku bilmez soyumuz.

***

Şanlı yurdum, her bucağın şanla dolsun;

Yurdum seni yüceltmeye andlar olsun.

***

Candan açtık cehle karşı bir savaş,

Ey bu yolda and içen genç arkadaş!;

Öğren öğret halka hakkı, gürle coş;

Durma durma koş!

***

Şanlı yurdum, her bucağın şanla dolsun;

Yurdum seni yüceltmeye andlar olsun.

İsmail Hikmet ERTAYLAN