TARİHİMİZDEKİ MUHTEŞEM MEKTUPLAR’DAN BİR MEKTUP

İstanbul'un fethi ile Anadolu ve Rumeli toprakları birbirine bağlanmış, Bizans'tan kaynaklanan haçlı tahriklerine de son verilmişti. Aynı zamanda Hristiyanların Doğudaki merkezi olan Bizans İmparatorluğunun tarihe karışması, hem Hristiyan devletlerini, hem de Papa'yı korku ve telaşa sokmuştu. Osmanlı'nın Avrupa ya yürüyüşünü durduracak güçlü bir Hıristiyan devleti de kalmamıştı. Bu duruma en çok üzülenlerin başında Papa II. Pius geliyordu. İslam’ın giderek artan gücüne karşı çok tepkili idi. Çok değişik plan ve düşünceler kuruyordu. Bir taraftan bütün Hristiyan dünyasını, Hristiyanlığın baş düşmanı Osmanlı padişahına karşı birleştirmeye çalışırken, diğer yandan da Padişah Mehmet'e, Hristiyanlık dininin İslam'dan daha üstün olduğuna inandırmak istiyordu. Özellikle Osmanlı padişahını, bir doğu Katolik imparatoru yapmak gibi, bir yol izlemeyi düşünüyordu.

Papa II. Pius, Sultan Fatih'i din değiştirmeye ikna etmek gibi tuhaf bir fikre kapılmıştı. Özellikle, Padişahla ilgili asılsız söylentilerde başlatılmıştı. Padişah Mehmet Han'ın, İslamiyet’ten şüphe duymaya başladığı ve Hristiyan dinine yönelik bir eğilim içinde olduğu söylentisi yayılmıştı. Eğer Padişah, Hristiyanları yönetmek ve adını yüceltmek istiyorsa, bunun için paraya, silaha, orduya, donanmaya ihtiyacı yoktu.

Papa II. Pius, Fatih Sultan Mehmet'e mektup yazarak, onu Hristiyan olmaya davet ediyordu. Halen Venedik arşivlerinde saklanan 1461 yılında yazılan mektupta Papa şöyle diyordu:

" Zat-ı Şahaneleri eğer kendi iktidar ve gücünü Hristiyan milletler arasında yayılmasını yahut tarihe emsalsiz bir şöhretle geçmeyi isterse altına-gümüşe, kara ve deniz gücüne gerek yoktur; küçük bir hareket yeterlidir. Bu ayrıntıyı halledersen Dünyanın en yüce, bütün insanlık tarihinin en büyüğü olursunuz. Bunun ne olduğunu mu soruyorsun? Bulman çok zor değil aramak için uzaklara gitmene gerek yok. Onu her yerde bulabilirsin. Biraz suyla vaftiz olup Hıristiyanlığa geçmek ve İncilin öğretisini kabul etmek. Bunu yaparsan dünyanın en ünlü ve güçlü Prensi olursun. Seni Rum ve Doğunun yasal İmparatoru yaparız. Hristiyanlık alemi sizi takdis eder ve Hristiyanlık işlerinde mutlak hakim olursunuz. Şiddet yoluyla alıp adaletsizce elinde tuttuğun yerler, doğal hakkın olur. Bütün Hristiyanlar sana saygı duyar. Anlaşmazlıklarında sana başvurur. Zulüm gören herkes ortak hamileri olarak sana sığınır. Dünyanın her ülkesinden insanlar senden yardım ister. Çoğu sana gönüllü olarak boyun eğer, hükümlerine uyar ve sana vergi öder. Tiranları yenme iyileri koruma ve kötülerle savaşma görevi sana verilir. Eğer doğru yolda gidersen, Roma Kilisesi sana karşı çıkmaz. Bu ruhani taht seni diğer krallar kadar sevgi ile kabul edecektir. Hatta onlar dan da fazla, çünkü senin konumun daha yüksek. Bu koşullar altında pek çok krallığı hiç savaşmadan ve kan dökmeden, kolayca ele geçirebilirsin... Düşmanlarına asla yardım etmeyiz. Tam tersine, Roma Kilisesi'nin haklarına el koymaya, boynuzlarını öz analarına karşı kullanmaya kalkanlara karşı senden yardım isteriz. "(1)

Padişah Fatih, bu mektuba ne cevap vermişti? Böyle bir cevap mektup hakkında, herhangi bir bilgi, arşivlerde yok. Ancak mevcut bilgilere göre Papa'nın bu mektubu 1461 tarihinde yazılmış, ancak Fatih Sultana gönderilmemiştir. Vatikan arşivlerinde saklanmaktadır.

1-Fatih-Surları Aşan Müjde-Hüseyin Gökçe-Nesil Yay.2010-S.177

1-Fatih Sultan Mehmet ve Zamanı-Franz Babinger-Oğlak Yay.2002-S.182-183

HAYAT YAYINEVİ

EDİTÖR NOTU:

Yazarımızın "Tarihimizdeki Muhteşem Mektuplar" adlı eserini D&R, NT, Diyanet, Sıla, Nezih, İnkılap, Akçağ, Kitapyurdu, Kabalcı gibi kitabevleri ve internet sitelerinden temin edebilirsiniz.