Orhan ERDEM
Farabi’den yöneticilere öğütler
870-950 yılları arasında Kazakistan’ın Faralb şehrinde yaşayan Farabi, Türk asıllı ilk filozoftur. Farabi’nin ‘’El Meninetül-Fazıla ‘’ (İdeal Şehir-Devlet) adlı eserinin yönetim konusundaki beşinci kısmında, ‘Erdemli Şehrin’ yöneticisi sıradan bir insan olamaz. Çünkü yöneticilik iki şeyle olur der:
1-O insan, yaradılışı ve tabiatı bakımından yöneticiliğe yetenekli olmalıdır;
2-O insan yöneticilikle ilgili meleke, bilgi ve donanımı kazanmış olmalıdır. Yönetici olacak kişi, ‘Erdemli Şehrin’ birinci başkanıdır. Bu duruma ancak kişiliğinde doğuştan sahip olduğu yeteneklerini eğitim öğretimle birleştiren bir insanla ulaşabiliriz.
Yönetici olacak kişide aranan vasıfları Farabi 12 maddede açıklar:
- Yönetici olan kişi sağlıklı olmalıdır.
- Her şeyi iyi anlama ve idrak etme yeteneğine sahip olmalı.
- Uyanık ve zeki olmalı.
- İdrak ettiği şeyi zihninde saklama yeteneğine sahip olmalı, hiçbir şeyi unutmamalıdır.
- Zihninde bulunan bir şeyi açık ve net bir şekilde ifade edebilmesini sağlayan güzel konuşma kabiliyetine sahip olmalıdır.
- Yeniliğe açık olmalı, bilgi edinmeyi, öğrenmeyi, eğitim ve öğretimi sevmelidir.
- Doğruluğu ve doğru insanları sevmeli, yalandan ve yalancılardan nefret etmelidir.
- Hedonizmden nefret etmelidir.
- Yüksek ruhlu olmalı, çirkin ve aşağılık şeylerden uzak olmalıdır.
- Dünyevi amaçlar onun nazarında değersiz şeyler olmalıdır.
- Adaletli ve adil kişileri sevmeli, baskı ve zulüm yapanlardan nefret etmelidir. Baskıya maruz kalan insanlara acımalı, güzel, asil ve doğru gördüğü her şeyi desteklemeli, inatçı olmamalı, aksine haksızlık ve kötülük yapması istendiğinde bunu yapmamaya dirençli ve karalı olmalıdır.
Yapılması gerekli gördüğü şeyler konusunda azimli, kararlı korku ve zaaf göstermeksizin cesur bir şekilde onu gerçekleştirmelidir.
Bütün bu özelliklerin bir insanda bir araya gelmesi zordur. Bugün insan haklarına, adalet ve hukukun üstünlüğüne inanan yöneticilere her zamankinden daha çok muhtacız.
*Hedonizm: Zevk ve sefa düşkünlüğü
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.