Şerif KUTLUDAĞ
“Erivan”dan İzmir-Seferihisar’a bir ömür macerası
T. Turan ATASEVER, Ermenistan’ın başkenti Erivan’da 1928’de dünyaya gelir.
Biz Erivan’ı Kanuni Sultan Süleyman’ın 1554 yılında yaptığı, Erivan, Nahcivan ve Karabağ’ı aldığı seferiyle hatırlarız.
O dönemde şehrin adı Revan’dır. Dilimize Erivan olarak gelip yerleşmiştir.
Revan’ı biz bir de orada yapılan meşhur tatlıyı tanımlarken kullandığımız Revânî tatlısıyla hatırlarız.
İşte Erivan’da doğan T. Turan ATASEVER, 16 Ekim 2023 Pazartesi günü 95 yaşında İzmir’de hayata gözlerini yumdu. Narlıdere Şehitlik Camiinde kılınan ikindi namazının ardından, çok sevdiği ay yıldızlı al bayrağımıza sarılı tabutuyla Seferihisar’a götürüldü ve orada toprağa emanet edildi…
Ailesine soyadını: ATASEVER’i de ATATÜRK verir.
T. Turan ATASEVER’in dedeleri, Ermenistan Osmanlı Devleti yönetimindeyken Revan Şehrinin “Haytaht” Köyünde otururlar.
1810 Yıllarında Rusların Revan Bölgesini işgali sırasında ailecek Osmanlıların hâkim olduğu Ardahan Bölgesine gelip yerleşirler. Daha sonraları vatan hasretine dayanamayıp tekrar Revan’a dönerler. Üç Kilise Kazasının Kurdugulu Nahiyesinin Canfeda Köyüne yerleşirler.
T. Turan ATASEVER’in dedeleri Canfeda Köyünün hemen yanında bulunan İğdeli Köyünde bir ev yaptırarak oraya yerleşirler. İğdeli Köyü Iğdır Merkez Kadıkışlak Köyünün hemen Karşısında; yanı Aras’ın sol kıyısında şimdiki Ermenistan topraklarında i eski kadim bir Türk Köyüdür.
Turan ATASEVER, 28.04.1928 Yılında bu köyde doğar. Aile Ermenilerin vahşeti, baskısı, soykırımı sürerken, 27 Temmuz 1932 Yılında İğdeli Köyü Ermeniler tarafından basılınca ata yurtlarını terk etmek zorunda bırakılır. Aile, Aras Nehrini geçerek hemen karşıda bulunan Iğdır Merkez Kadıkışlak Köyüne sığınır. Tevfik Turan ATASEVER, dört yaşında Ata Yurdu topraklarını terk etmek zorunda kalır…
Aile önce Kadıkışlak Köyünden Iğdır’a sığınır. Iğdır’da yer olmayınca Ağrı İli Tutak İlçesinin Hamur köyüne yerleştirilir. Baba Esat, Atatürk’e bir mektup yazar. Bağlık bahçelik yerlerden geldiklerini, bu dağlık arazide boş durmak istemediklerini bildirir. Atatürk’ün Ağrı Valisine gönderdiği talimat üzerine aile, Erciş İlçesinin Pulurvanik köyüne yerleştirilirler
T. Turan ATASEVER’in Babası; Esat Atasever, “1905-1920 Yıllarında Erivan Bölgesindeki Ermeni Katliamı ve Rus Mezalimi” isimli hatıralarını çocuklarına vasiyet şeklinde yazdığı kitabında onlara şöyle seslenir:
“Sevgili yavrularım, akrabalarım ve okuyucularım: Revan bölgesinde Ermeni katliamları tarihi olayları Ermenilerin bize yaşattıkları gerçekleri öğrenip bilin diye yazıyorum. Bu hayat hikâyemden ibret alıp hürriyet olmayan ülkede yaşamayınız. Ermenilerin gerçek yüzünü görünüz…”
T. Turan ATASEVER, Aras Nehri için 1952 Yılında çıkardığı “Aras” isimli dergide Aras başlıklı şiirinde şöyle seslenir.
Hasretiyle gönül yanar tutuşur
Biricik cananım, canımdır Aras.
Yeşil vadisinde bülbül ötüşür,
Damarda dolaşan kanımdır Aras.
Bu hicran bağrımı yakmasın gayri
Aras’ım gurbete akmasın gayrı
Yeter, düşman gözler yakmasın gayri
Banimdir, benimdir, benimdir Aras.
.T. Turan ATASEVER, 1938 Yılında Van Erciş’te okula başlar. Ortaokul ve Lise öğrenimini Kars’ta bitirir. Çalışkanlığı ve Türk Dünyası ile yakından alakadar olması dönemin Kars Valisi ve Nüfus Müdürü’nün ilgisini çeker. Kars Nüfus Müdürü Ali ÜNAL Turan ismini verir ve kayda geçer.
1953 Yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinden mezun olur. T. Turan ATASEVER, vatanını, milletini çok seven, Türk Dünyasının birliğine inan biridir. Bu davada büyük uğraşlar verir. 1952 Yılında ocak ayından, haziran ayına kadar 6 sayı Aras isimli (Edebi-Siyasi-Türkçü Dergi) adı altında dergi çıkarır.
T. Turan ATASEVER, sürekli şiirler yazar. Yazdığı şiirleri Aras dergisinde ve diğer gazete, dergilerde yayınlar. Temmuz 1951 Tarihinde Kars’ta yazdığı “Türk Çocuğuna” başlıklı şiirinde şöyle seslenir.
Ey Seyhan’ın, Sakarya’nın çocuğu
Anan seni Türklük için doğurdu.
Atalara ülkü olan Türk adı,
Sana dahi ülkü olsun buyurdu.
Bugün bu hür Anadolu çocuğu,
Türkçülüğü bayrak yapmak istiyor.
Dinle biraz, Ulu Türk’ün başbuğu,
Türklük için kutsi ülkü bu diyor…
Iğdır’da görev yılları başlar. Iğdır Devlet Üretme Çiftliğinde çalışmaya başlar. 1956-1959 Iğdır Devlet Su İşlerinde İşletme Müdürü olarak görev yapar. 1959 Yılında İlçe Tarım Müdürü olarak çalışır. Şiir yazmağa devam eder; Iğdır, Aras ve Ağrı’ya şiirler yazar…
Sık sık Serhat diye gelirsin dile
İlçeler içinde başsın Iğdır’ım
Yemyeşil bahçen ve bağların ile
Cennete bedelsin, eşsin Iğdır’ım.
Ey Ağrı bendeki ateşi söndür
Zirvene bakışım ılık serindir.
Turan der içimde aşkın derindir
Gözümün üstünde kaşsın Iğdır’ım
“BENDE IĞDIR” başlıklı bir şiirinde:
Nice canlar verdik, uğruna adak
Oldu Ay-Yıldız’a mukaddes ocak
Yurdumun son burcu sıcak mı sıcak/
Tarihim, şerefim, şanımdır Iğdır.
Ağrı, Aras olur bende her konu
Çoğu kez Iğdır’dır cümlemin sonu
Ömrüm olduk süre unutmam onu
Damarda dolaşan kanımdır Iğdır…
Iğdır, üç ülkeye sınır bir yerde, iklim ve coğrafyası ile doğunun çukur ovası. Oğuzların başkenti Sürmeli, Köroğlu’nun meskeni, Türk kurultaylarının yapıldığı mekân…
Kars’a bağlı bir ilçe olan Iğdır, il olma uğraşını verir:
Yıl 1958. Dönemin Başbakanı Adnan Menderes, Erzurum Atatürk Üniversite’sinin temel atma töreninde. Iğdır’dan 20 kişilik bir heyet görüşmek üzere Erzurum’a gelir. Iğdır’ı temsilen T. Turan ATASEVER konuşur. Iğdır’ı anlatır. Heyet Iğdır’ın il olmasını talep eder. Menderes T. Turan ATASEVER’,e teşekkür eder. Iğdır’ı çok güzel anlattın der. Iğdır’ı İl yapacağız sözünü verir. Fakat o tarihte gerçekleşmez.
Iğdır, 1992 Yılında il olur. Iğdır’dan kalabalık bir heyet Dönemin Başbakanı Merhum Demirel’in huzuruna çıkar… Salonda Iğdır Heyetini temsilen yine T. Turan ATASEVER kürsüye çıkar ve Iğdır’ı anlatır.
“Aşkıma Temel, Dilimde Iğdır isimli kitabında:
Sürmeli adlı bey gelmiş bu yere
Kim kurmuş bu şehri orası bir sır
Bir zaman meskenmiş Bayat, Kacer’a
Türklere tarihi bir eldir Iğdır.
Nerede olursam arıyor gözüm,
Hep ona, hep ona dönüktür yüzüm
Bu alanda söylenecek son sözüm
Turan’ın aşkına temeldir Iğdır.
Şahsen. Merhum T. Turan ATASEVER üstadımızı Eylül 2018’de Denizli’den İzmir’e taşınınca tanıdım. O dönemde yönetimde yer aldığım İzmir Şâirler ve Bestekârlar Derneği’nin kurucuları arasındadır. Halim Akın’ın Başkan olmasını teşvik eder. Ömer Sabri Kurşun ile birlikte derneğin bütün etkinlikleriyle birlikte her Salı günü şâir Şevki Dinçal ve Gaffar Güllü ile benim de hazır bulunduğum şiir derslerine eksiksiz katılır. Okunan şiirlerle ilgili görüşlerini söyler ve yol gösterir.
Atasever’in İzmir’deki şiir hareketlerine bir diğer katkısı da “Karşıyaka Sevgi Şâirleri Grubu”nun oluşması ve sürekliliğinin sağlanmasına yaptığı katkılardır.
"İzmir Geleceğin Sesi Dost Şairler" Grubunun da kurucusudur.
Pandemi dönemiyle birlikte eve kapanan, uzun süreli rahatsızlığı sebebiyle evden de çıkamayan değerli büyüğümüzün 16 Ekim günü ruhunu Hak’ka verişi ve de 17 Ekim 2023 günü Seferihisar’da toprağa verilişiyle dünyamıza vedâ edişi onu tanıyan ve mücadelesini bilen bütün dostlarını çok üzdüğü elbette bir gerçektir.
Onu kurucusu olduğu “İzmir Geleceğin Sesi Dost Şairler Grubu”nun başkanı Sevgili Ömer Sabri KURŞUN üstadımızın şu cümleleriyle yolculamak isterim doğrusu:
“Kızı Şelale Atasever Köroğlu’ndan aldığım bilgiye göre:
‘İzmir Geleceğin Sesi Dost Şairler Grubu’muzun kurucusu değerli büyüğümüz, rahmetli babam Reşit Kurşun'un meslektaşı ve dostu Yüksek Ziraat Mühendisi örnek, eşi bulunmaz insan, manevi babam, doğduğu günden buyana Mustafa Kemal Atatürk'ün izinde yürüyen şair Tevfik Turan Atasever’i kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyiz. Soluduğumuz her nefeste bizimle olacaksın babam…”
Bu duygularla kendisine ALLAH’tan rahmetler dileğiyle mekanının cennet olması için dualar ediyoruz. Ruhu şâd olsun. Vatan toprağında rahat uyu T. Turan ATASEVER Üstadımız, değerli büyüğümüz…
GÜL/AYDIN… SEVGİLERİMLE…
T. Turan ATASEVER’in ESERLERİ:
T. Turan ATASEVER, ENFORMASYON (Haberleşme) İLKELERİ, 1975, Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı
T.Turan ATASEVER, SESİM -1 ŞİİRLER 2011, Kendi YayınıYayını
T. Turan ATASEVER, O VE BEN - SESİM 2, 2011, Kendi Yayını
T. Turan ATASEVER, DİLİMDE KIBRIS İMZALI İTHAFLI, Varlık
T. Turan ATASEVER, NEREDESİN ATATÜRK? / SESİM - IV 2018, Ege Kültür Platformu Derneği
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.