“Veremin ilaçla tedavisi mümkün, ancak dikkatli olunması gerekiyor. İlaçların düzenli kullanımı ile 6 ila 9 ayda iyileşme sağlanabilir. Ancak ilaç kullanımının aksatılması, verem mikrobunun direnç kazanmasına ve iyileşme sürecinin zorlaşmasına neden olur.”

2030 HEDEFİ VE ARTAN VAKALAR

Dr. Merda Erdemir Işık, Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2030 yılına kadar tüberkülozu sona erdirme hedefini hatırlatarak, şu bilgileri paylaştı:
“Tüberküloz, zamanında çok ölümcül seyretmiş bir hastalık. Bugün de tedavisi olmasına rağmen, bulaşıcı hastalıklar arasında en sık ölüme sebep olanlardan biri. Genellikle akciğerleri tutsa da böbrek, kemik ve lenf bezlerinde de görülebilir. Ancak solunum yoluyla bulaşma daha sık yaşandığından, akciğer tüberkülozu daha yaygındır.”

DSÖ'nün 2023 Küresel Tüberküloz Raporu'na göre, 2022 yılında 7.5 milyon olan yeni tüberküloz vaka sayısı, 2023 yılında 8.2 milyona yükseldi. Dr. Işık, “2023, DSÖ'nün küresel tüberküloz izleme çalışmalarına başladığı 1995 yılından bu yana bildirilen en yüksek vaka sayısına ulaşılan yıl oldu. Tüberküloz, COVID-19’u geride bırakarak yeniden en öldürücü bulaşıcı hastalık haline geldi” dedi. Türkiye'de ise 2022 yılında 9 bin 723 yeni veya tekrarlayan vaka bildirildi.

RİSK GRUPLARI VE KORUNMA ÖNERİLERİ

Dr. Işık, kapalı ve kalabalık yerlerde çalışan veya yaşayanların yüksek risk altında olduğunu belirterek, risk gruplarını şu şekilde sıraladı:

• Sağlık çalışanları
• Hapishanelerde, huzurevlerinde veya toplu yaşam alanlarında kalanlar
• Bağışıklığı baskılanmış HIV/AIDS hastaları, organ nakli yapılanlar, kanser hastaları
• Kronik hastalığı olanlar, yetersiz beslenenler, düşük sosyo-ekonomik durumdaki bireyler
• Sigara ve madde bağımlıları
• Tüberkülozlu kişilerle yakın temasta olanlar

Bu risk gruplarının düzenli sağlık kontrolleri yaptırması ve koruyucu önlemleri alması gerektiğini vurgulayan Dr. Işık, “Kalabalık ve kapalı ortamlarda maske takılmalı ve yakın temaslardan kaçınılmalıdır” dedi.

TÜBERKÜLOZUN BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ

Akciğer tüberkülozunun en sık görülen belirtisinin öksürük ve kanlı balgam olduğunu söyleyen Dr. Işık, diğer belirtileri şöyle sıraladı:

• Ateş
• Gece terlemesi
• Kilo kaybı
• Halsizlik ve yorgunluk

Tanı için genellikle akciğer grafisi ve balgam kültürü kullanıldığını ifade eden Dr. Işık, “Hastalar Verem Savaş Dispanserlerine yönlendirilerek genelde 6-9 aylık ilaç tedavisiyle sağlıklarına kavuşuyor. İlaç kullanımını aksatmak, mikrobun direnç kazanmasına yol açar ve tedaviyi zorlaştırır” dedi.

AŞI VE KORUNMA YÖNTEMLERİ

Dr. Işık, çocukların mutlaka verem aşısı olması gerektiğini ve bu aşının zorunlu aşı takviminde yer aldığını belirterek, “Risk altında olan kişiler düzenli kontroller yaptırmalı. Kalabalık ve kapalı ortamlarda maske kullanmalı ve güneş ışığından faydalanılmalıdır. ‘Güneş girmeyen eve doktor girer’ sözü de verem hastalığından dolayı söylenmiştir” ifadelerini kullandı.