Adana bölgesinde ki olaylar ise tamamen haklı nedenlere dayanmaktadır Mondros Mütarekesinden sonra Fransızların işgal ettiği Adana’da, Fransızlar Ermenilere giydirdikleri Fransız askeri elbiseleri ile Ermenileri Türklerin üzerine saldırtmışlardır. Müslüman Türk halkı da kendi namus ve canını korumak amacıyla silahlanmış ve kendini korumuştur. Diğer yandan ABD’nin mandaterliği kabul etmemesinden sonra Kafkas Ermenileri O bölgedeki Türkler yeniden saldırmaya başlamışlardır. Ermeni birliklerinin ve çetelerin bu hain saldırılarına karşı Türkiye de kendini korumak amacıyla Haziran 1920’de karşı saldırıya geçmiştir. Eylül ayında da Ermenilerin işgal ettikleri tüm Türk topraklarını geri almışlardır. Karşı hareketle Gümrü’ye girmişlerdir. Zor durumda kalan Ermenistan ateşkes ve barış istemiştir. Böylece 3 Aralık 1920 tarihinde Gümrü Anlaşması imzalanmıştır. Gümrü Anlaşması yapılması hazırlıklarına başlanmıştır.. Bu anlaşma bizim açımızdan çok önemlidir. Çünkü Ermeniler bu anlaşma ile Sevr anlaşmasının geçersiz olduğunu kabul etmişlerdir. Türkiye’den toprak talep etmeyeceklerini kabul etmişlerdir. Ancak Gümrü anlaşmasının yapıldığı sırada Sovyet kızıl ordusu Erivan’ı alarak Sovyet Ermeni Hükümetini kurdu. Taşnaklar bu sefer Türkiye’ye müracaat ederek kendilerinin Ruslara karşı korunmasını istemişlerdir. Ancak yönetim tamamen Taşnaklardan Rusların eline geçmiştir. 

Türkiye yeni Sovyet Ermeni Devleti ile 16 Mart 1921tarinde Kars anlaşması imzalamıştır. Kars anlaşmasında da Sevr anlaşmasının tanınmadığına ilişkin hükümler vardır. Sovyet Ermenistan’ı Adalet Bakanı ve İşçi Komiseri Şakverdof Kars anlaşması imza töreninde yaptığı konuşmada bundan böyle bu iki milleti başkalarının çıkarları uğruna birbirlerinin üzerine saldırtmanın mümkün olmayacağını söylemiştir. 

Doğu cephesindeki sorun bu şekilde çözümlendikten sonra Ankara hükümeti güney cephesinde de Fransızlarla Ankara anlaşmasını 20 Ekim 1921 yılında imzalamıştır. Anlaşma gereği Fransızlar beraberlerinde getirdikleri Ermeni askerleri ve komitecileri yanlarına alarak bölgeden ayrıldılar. Mahalli Ermeni halkını da zorla yanlarında götürüp Lübnan’a yerleştirdiler. Bundan sonra Ankara Hükümetinin zafer kazanarak imzaladığı 24 Temmuz 1923 Lozan anlaşmasında ise Ermenistan’la ilgili herhangi bir hüküm ve madde yoktur. 

DEVAMI 17 NİSAN CUMA GÜNÜ