Mehmet EROĞLU
Aydın’da matbaanın tarihçesi
Değerli okurlar okuduğum bir haberde ve Hasanefendi eski mahalle muhtarımız sayın Ertuğrul Özdemir in mail olarak gönderdiği bence bu çok önemli bulduğum matbacılık hakkındaki yazımı köşeme koydum okumanız dileği ile.
İlk Türk matbaasını da 16 Aralık 1727'de İbrahim Müteferrika kurmuştur. Basılan ilk Türkçe kitap ise Vankulu Mehmet Paşa'nın "Vankulu Lügati"dir, bu kitap yine ilk Türk matbaası olan İbrahim Müteferrika matbaasında 31 Ocak 1729 yılında basılmıştır.
AYDIN'DA MATBAANIN TARİHÇESİ
Aydın 'da ilk basımevi Ali Kemal ve Şevket Beyler tarafından Mart/1931 tarihinde açılmıştır. Basımevinin adı "Aydın dı. Bundan bir müddet sonra C.H.P. tarafından ikinci bir basımevi açılmış ise de "Aydın Basımevi nin kapatıldığını görüyoruz.
1 Ocak 1938 tarihinde Hilmi Hüsnü Tükel "Hilmi Hüsnü Tükel" adıyla bir basımevi açmıştır.
1938 yılında İzmir'de Raif Aydoğdu tarafından kurulan “Doğanlar Basımevi " "Aydoğdu Basımevi" adıyla 1953 yılı başında Aydın'a nakledildi. Aynı basımevinin sahipliği 1.1.1967 tarihinden itibaren Ali İliş'e geçti.
1953 Yılında Çine’de Hüsamettin Coşkun tarafından kurulan "Coşkun Basımevi" 1954 yılında aynı adla nakledildi.
Ayrıca Aydın'da 1957 yılında Ali Taşkın tarafından "Taşkın Basımevi" kuruldu.
1966 YILI İTİBARİYLE AYDIN İL MERKEZİ HARİCİ NAZİLLİ, SÖKE, KUŞADASI VE ÇİNE İLÇELERİNDEKİ BASIMEVLERİ
Nazilli'de Başhan Basımevi (sahibi Ali Başhan,
Beşeylül Basımevi (sahibi Mustafa Gebenç),
Birlik Basımevi (sahibi M. Zeki Yava), Cezaevi
Yurdu Basımevi (sahibi Cezaevi), Dilek
Basımevi (sahibi Nuri Yılmaztürk), Gerçek
Basımevi (sahibi Yıldız Erdem), İzmir Basımevi
(sahibi Fikret Faruk Demirağ), Madran
Basımevi (sahibi Mustafa Yüce), Sabah
Basımevi (sahibi Süleyman Yarar), Türker
Basımevi (sahibi Ahmet Türker)
Söke'de Gezginci oğlu Basımevi (sahibi Y. İzzet Gezginoğlu)
Kuşadası'nda Nalanlar Basımevi (sahipleri F. Günay - İ. Gezginoğlu)
Çine'de 1970 li yıllarda Madran Basımevi, 1980 li yıllarda Hanif Tunç ve Hüseyin Salık
Birlikte matbaa işletmeciliği yaparlarken daha Sonra Tunç ve Güneş Matbaası adıyla ayrı ayrı
Matbaa işletmeciliği yapmışlardır. Tunç
Matbaası (sahibi Hanif Tunç), Güneş
Matbaası (sahibi Hüseyin Salık)
Günümüzde Işık Matbaası (sahibi Huriye
Demirtaş), Nazar Ofset (sahibi Birant Çakır)
Fotoğraf 1966 yılı itibayla il merkezinde bulunan matbaların adları ve sahipleri şunlardı.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.