Necdet BAYRAKTAROĞLU

Necdet BAYRAKTAROĞLU

Yardımlaşmada imecenin önemi

Orta Asya’dan Anadolu’ya ve Balkanlar’a kadar uzanan Türk topraklarında uygulanan bir yardımlaşma şeklide "İmece" dir. Köylerde, kasabalarda işler ağırdır, zahmetlidir ve zordur. Köy, kasaba veya şehirlerde ki mahallelerin ortak kullanım işlerini veya buralarda yaşayan insanların arazi, tarla, bağ, bahçe ve inşaat işlerini, gönül birliği, güç birliği, el birliği ve kader birliği ile hep birlikte yaptıkları işin şekline imece denilmektedir. İnsanların yaşadıkları arazinin, bölgenin, şartların zorluğu yüzünden, insanlar arasında dayanışma ve birlikte iş yapma geleneği oluşmuş, ortak anlayış, fedakarlık ruhu ile çözmeye ve zorlukların üstesinden kolaylıkla hep birlikte gelmeye çalışmışlardır.

Köy ve Kasaba’ya cami, köprü, yol ve misafir konağı yapma, su getirme ve çeşme yapma gibi ortak kullanım işlerini ve burada yaşayan insanların tarla açma, tohum ekme, ekin biçme ve bağ, bahçe işlerini ve evlerine unluk, bulgur, yarma, erişte gibi kış yiyeceklerini gönül birliği ile yola koymalarında,  bir dayanışma ve paylaşma içinde olmalarıdır. Yaşlının düşkünün, yetimin, fakirin evine, işine bağına ve bahçesine yine imece usulü ile yardım edilir ve destek olunur. İmecelerin temel gayesi, yerleşim yerlerinin ve insanların işlerini ortaklaşa ve sıra ile tezelden ve hep birlikte yardımlaşarak bitirmektir. İmeceler yorgunluk verdiği kadar, yapılan işlerin kaynaşarak ve yardımlaşarak birlikte bitirmenin de sevinci vardı. Bazen imeceye, yakın köylerde ki akrabalar ve insanlarda iştirak eder, bir bayram havası içinde işin bitimi sağlanırdı. Yerin uzaklığına veya yapılacak işin büyüklüğüne göre on, on beş, yirmi veya daha fazla kişiye kadar imecedeki insanların sayısı ayarlanırdı.

İmeceyi idare eden bir çavuş bulunurdu. İmeceyi kontrol eder, yönlendirir, ileri gitme ve geri kalma, hizayı bozma diye uyarırdı. İmecede, erkekler, kadınlar, kızlar ve delikanlılar, kazma, kürek, bel veya ekin aletlerini kavradıkları gibi hep birlikte işi omuzlayarak, türkülerle, nağmelerle, atışmalarla işin bitirilmesi sağlanırdı. İmeceler, ya söyleme veya çağırma yolu ile yapılırdı. İmece alan evde en güzel yemekler yapılır ve çalışılacak yer uzaksa azık sepeti ve taşıyıcıları ile imece yerine götürülürdü. İş bitince imece sahibine hayırlı, uğurlu ve bereketli olsun dileğinde bulunan komşular, yakın köy ve mahallelerden gelenler, kazmasını ve küreğini sırtına vurur evinin yolunu tutardı. Ayrıca imeceler, iyi dostluk ilişkilerini artırdığı gibi, delikanlıların ve genç kızların da buluşma ve tanışma yeri ve fırsatı da oluyordu.

KAYNAKLAR

Necdet Bayraktaroğlu-Türk İslam Kültüründe Yardımseverlik-Panama Y. - Ank. 2019

Refet Özkan İmecenin Gücü - Heyemola Yay. -

Mahmut Yağmur - Kutsal İmece - Köyün Cocuğu Yay. - 1979

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.