İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Mühendislik Mimarlık Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü öğrencileri Yusuf Hakan Usta ve Mohammed Ghosheh’ın geliştirdiği kişiye özgü protez el tasarımı, yüksek fiyatları nedeniyle protez sahibi olamayanlar için umut ışığı oldu.

İKÇÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü’nde okuyan Yusuf Hakan Usta ve Filistinli Mohammed Ghosheh, kişiye özgü protez el tasarımı geliştirdi. Henüz 3. sınıfta eğitim gören Usta ve Ghosheh, Yrd. Doç. Dr. Yalçın İşler’in danışmanlığında, Intel Türkiye’nin desteğiyle geliştirdikleri proje ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Teknokent tarafından düzenlenen Yeni Fikirler Yeni İşler (YFYİ) yarışmasına katılarak bin 353 proje arasında ilk 10’un içinde yer aldı. Geliştirilen tasarım, yüksek fiyatları nedeniyle protez sahibi olamayanlar için umut ışığı oldu. Üniversiteli gençler, savaşta uzuvlarını kaybeden kişilere de ücretsiz protez sağlamayı planlıyor.

İLK 10’DA YER ALDI

Proje hakkında bilgi veren İKÇÜ Biyomedikal Mühendisliği Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Yalçın İşler, vücuttaki kaslardan üretilen elektrik sinyalleriyle kişiye özgü protez geliştirdiklerini kaydetti. İşler, "Sağ elinin bir kısmı olmayan kişinin sol eline bakılarak sağ elinin tasarımı adına geliştirilmiş bir projeydi. Lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin karışık olarak katıldığı bin 353 projenin yarıştığı yarışmada İKÇÜ projesi, ilk 10 arasında yer aldı. Başarının anahtarı, laboratuvar imkanlarının öğrencilerimizin çalışmalarına her zaman açık olması. Laboratuvarlarımızın anahtarları öğrencilerimizde. İstedikleri zaman gelip alanlarında çalışabiliyorlar" diye konuştu.

"PROTEZ PAHALI, DEVLET DESTEĞİ AZ"

3. sınıf öğrencisi Yusuf Hakan Usta, protez fiyatlarının pahalılığından yola çıkarak projeyi geliştirdiklerini, kanser gibi ciddi hastalıklar sebebiyle ya da kaza sonrasında uzuvlarını kaybeden hastalara özel protezler tasarlamak istediklerini söyledi.

Ortalama bir el protezinin 100 bin ila 150 bin Türk Lirası civarında olduğuna işaret eden Usta, devletin sosyal güvenlik kapsamında hastalara verdiği protez desteğinin ise çok düşük düzeylerde olduğunu kaydetti.

"AMAÇ, YÜZDE 100 YERLİ ÜRÜN"

Usta, "Rehabilitasyon masrafı protez ücretine dahil değil. Bizi bu araştırmaya yönelten kişi, hocamız Yalçın İşler oldu. Dünyadaki emsallerini araştırınca Türkiye’de protez şirketlerinin sayılı olduğunu gördük. Bu şirketler de protezi yurt dışından getirtiyor, sadece montajını burada yapıyorlar. Dışa bağımlılık nedeniyle fiyat daha da yükseliyor. Amacımız okul bittikten sonra kişiye özgü protez projemizi geliştirip, yüzde 100 yerli ürün ile yeni bir pazar payı oluşturup protez fiyatlarını aşağıya çekmek" dedi.

"SAVAŞ MAĞDURLARINA ÜCRETSİZ PROTEZ"

Proje ortağı Filistinli Biyomedikal Mühendisliği Bölümü öğrencisi Mohammed Ghosheh ise savaş nedeniyle dünyanın her yerinde özellikle Ortadoğu’da, Gazze’de, Suriye’de, Irak’ta sakat kalan çok sayıda kişi olduğuna vurgu yaptı.

Ghosheh, "Yüksek maliyet nedeniyle protez taktıramayan kişiler, o bölgeyi kapatan, hiçbir işlevi olmayan, sadece görsellik sağlayan ortez yani bir kılıf takıyor. Üniversite bitince öncelikle bir şirket kurup, maddi durumu nedeniyle protez olmadan hayatlarını sürdüren kişilere vakıf vasıtasıyla ulaşmak istiyoruz. Onlara en ucuz maliyetlerde protez sağlamak istiyoruz" ifadelerini kullandı.