Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü öğrencileri Faruk Öner, Caner Eser ve Oğuz Başoğlu, evlerde ısıtma ve soğutmada kullanılan enerjinin verimliliğini artırmak için “buz kuyusu kullanan, enerjisini de güneş panellerinden alan ısı pompası” tasarımları ile Teknopark İzmir’in, İzmir Kalkınma Ajansı işbirliği ile organize ettiği Enerji temalı Hack4Energy etkinliğinde ödül kazandı. Urla’da iki katlı bir binayı örnek alarak tasarladıkları sistemi anlatan Faruk Öner, “buz kuyulu ısı pompası” sisteminin, klima, kombi, diğer ısı pompası gibi ısıtma veya soğutma sistemlerine göre çok daha az enerji harcadığını ve daha verimli olduğunu söyledi.

Teknopark İzmir’de düzenlenen Hack4Enerji etkinliği ve yarışmasına Yaşar Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü öğrencileri de katıldı. Evlerde kullanılan enerjinin verimliliği temalı yarışmada, son sınıf öğrencileri Faruk Öner, Caner Eser ve Oğuz Başoğlu’ndan oluşan COP 35 isimli grup, tasarladıkları buz kuyusu ile ısıtma ve soğutma yapan ısı pompası ile üçüncü oldu. Sistemi anlatan Faruk Öner, “Isı pompası, dışarıdan enerji verilmesi ile düşük sıcaklıktaki bir ortamdan aldığı ısıyı yüksek sıcaklıktaki ortama veren bir makine. Kışın ısıtma maksadı ile kullanılan ısı pompası, yazın da soğutma için kullanılabiliyor. Isı pompalarının verimi COP olarak adlandırılan performans katsayıları ile ölçülüyor. COP’lerin yüksek olması, verimin de yüksek olması demek. Isı pompalarının COP değerlerinin yıllık ortalaması yaklaşık 3,5 iken bizim tasarladığımız enerjisini güneş panellerinden olan buz kuyusu kaynaklı ısı pompamızın yıllık ortalama COP değeri yaklaşık 5,5. Bu da iki kata yakın bir enerji verimliliği sağlıyor” dedi.

Buz kuyusu

Isı pompası kelimesinin günlük hayatta yeni yeni karşımıza çıkmasına rağmen bu sistemleri buzdolaplarımızda, klimalarımızda yıllardır kullandığımızı belirten Öner, şöyle devam etti:

“Buzla ısıtıp soğutma yapmak ilk duyulduğunda garip geliyor olabilir ancak enerji verimliliği açısından baktığımızda çok mantıklı. Buz kuyusu kaynaklı ısı pompalarında, özel olarak üretilen buz kuyuları toprağın altına yerleştiriliyor. Toprak iyi bir yalıtkan olduğu için kuyu, sıcaklığını muhafaza ediyor. Klimalarda kullandığımız dış üniteler, buz kuyusu kaynaklı ısı pompalarında gerekli mühendislik tasarımları yapılarak kuyu içine yerleştiriliyor. Yazın evin içindeki cihazdan gelen sıcak hava, buz kuyusuna veriliyor. Bu sistemle hava veya toprak kaynaklı ısı pompalarına göre akışkan daha fazla soğuyor. Yaz boyunca, buz kuyusundaki buz tamamen eriyor ve ısınıyor. Kışın ise tam tersi mantıkla çalışan mekanizma devreye girerek içerideki soğuk havayı buz kuyusuna gönderiyor. Böylece, akışkan buz kuyusundan geçerken diğer ısı pompalarına göre içerideki havayı ısıtmak için daha az enerji harcıyor. Buz kuyusu kaynaklı ısı pompalarımızın COP değeri, sık kullanılan toprak ve hava kaynaklı ısı pompalarına göre daha fazla. Bu da daha az elektrik tüketimine sebep oluyor.”

Isıtma ve soğutmada tasarruf

Öğrenciler, güneş panelleri ile bütünleşik olarak Urla’daki iki katlı bir binayı örnek alarak tasarladıkları sistemin, İzmir’de Güzelbahçe, Urla, Seferihisar gibi müstakil konutların yoğun olduğu yerlerde kullanılabileceğini belirtti. Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nurdan Yıldırım Özcan da enerji verimliliğinin önemine dikkat çekerek, “Enerji tüketimindeki artışları dengelemek için tek yol, enerjinin verimli kullanılmasıyla mümkün. Binaların ve işletmelerin ısıtma ve soğutmasında yüzde 35 ve ulaşımda yüzde 15 oranında tasarruf sağlandığında, yılda yaklaşık 1,4 milyar dolarlık petrol ve doğalgaz ithal edilmeyebilir. Öğrencilerimizin, güneş panelleriyle bütünleşik olarak tasarladıkları buz kuyusu kaynaklı ısı pompası projesini bu nedenle özellikle enerji verimliliği açısından çok önemsiyoruz” diye konuştu.