14 Ocak 1923 Zübeyde Hanım’ın Karşıyaka’mızda vatan toprağına emanet edildiği gün…
Bugün 14 Ocak 2025 vefatının 102. Yılı…
14 Ocak 2025 Salı günü saat 10.00’da Zübeyde Hanım Anıt Mezarı’nın bulunduğu alandaydık… Önce alandaki resmi görevliler sonra da törende yer almak için gelen siyasi partilerin ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, meclis üyeleri, muhtarlar ve çok sayıda vatandaş alandaki yerlerini alırken, biz de Karşıyaka Sevgi Şâirleri adına Güray KATISÖZ ve Kazım ERTEKİN ile törende yerimizi aldık…
Karşıyaka Kaymakamlığınca düzenlenen törende, Kaymakam Özkan DEMİR, Karşıyaka Garnizon Komutan Vekili Deniz Albay Reşat Yıldırım ÜNAL, Belediye Başkanı Yıldız ÜNSALl ve sivil toplum kuruluşu temsilcileri, anıt mezara çelenklerini sundular… Saygı duruşunda bulunulmasının ardından İstiklal Marşı okundu.
Türk Kadınlar Birliği Karşıyaka Şube Başkanı Mehpare ÖZKABAN, törendeki konuşmasında, "Zübeyde Hanım, sadece ulusumuzu yoktan var edip aydınlığa çıkaran Atatürk'ümüzü dünyaya getiren kişi değil, öyle güzel bir insanı, çektiği onca sıkıntı ve eziyetlere rağmen yetiştirip büyüten, sevgi, şefkat dolu, dirayet ve disiplin sahibi bir annedir." dedi.
Karşıyaka Belediye Başkanı Yıldız ÜNSAL, Zübeyde Hanım’ın Karşıyaka’nın ve İzmir’in onur kaynağı olduğunu belirterek, "Zübeyde Hanım’ın sabrı, azmi ve vatan sevgisi bağımsızlık mücadelemizin manevi temel taşlarından biridir. Bugün Türkiye’nin en modern kentlerinden biriysek, bu büyük mirasın kazandırdığı özgüven inkar edilemez," dedi.
Çocukluk yıllarını çiftlikte geçiren ve sınırlı eğitim imkanlarına rağmen okuma yazmayı öğrenen Zübeyde Hanım, genç yaşta Ali Rıza Efendi ile evlenir. Zübeyde Hanım, altı çocuğundan dördünü genç yaşta kaybeder ve zorlu bir hayat mücadelesi içerisinde bulur kendisini. 33 yaşında yalnız kalan Zübeyde Hanım, bir süre çocuklarıyla Langaza'da tarımla uğraşan üvey kardeşi Hüseyin Ağa'nın çiftliğinde yaşadıysa da daha sonra reji memuru Ragıp Efendi ile evlenir.
Ali Rıza Efendi'nin ölümünden sonra Zübeyde Hanım, oğlunun Şemsi Efendi Okulu'nda yarım kalan eğitimine devam etmesi için Mustafa'yı Selanik'e, halasının yanına gönderir. Selanik Mülkiye Rüştiyesinde eğitimine devam eden Mustafa, burayı terk edip annesine haber vermeden askeri ortaokul sınavına girer. Sınavda başarılı olan Mustafa, annesini ikna ederek Selanik Askeri Rüştiyesinde sadece kendisinin değil ulusunun kaderini değiştirecek bir yola çıkar.
Balkan Savaşları sonrası Selanik'in Osmanlı sınırları dışında kalması üzerine Zübeyde Hanım, kızı Makbule ile birlikte İstanbul'a göç eder Selanik'te kalan Ragıp Bey ise birkaç yıl sonra vefat eder.
Milli Mücadele yıllarında oğlu Mustafa Kemal'ın faaliyetlerini yakından takip eden Zübeyde Hanım, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının idama mahkum edilmesi haberiyle üzüntüsünden kısmi felç geçirir.Milli Mücadele döneminde İstanbul'da kalan annesiZübeyde Hanım ile mektuplaşan Mustafa Kemal, 3 yıl ayrılığın ardından Kurtuluş Savaşı'nın sonlarına doğru Adapazarı'nda bir araya geldiği annesi Zübeyde Hanım’ı Çankaya Köşkü'ne getirir.
Zübeyde Hanım, sağlık sorunları nedeniyle 1922 yılında İzmir'e gönderilir. Burada Latife Hanım Köşkü'nde 14 Ocak 1923'te 66 yaşındayken vefat eder. Zübeyde Hanım'ın cenazesi Karşıyaka'daki Ferik/Hacı Osman Paşa Camisi avlusuna defnedilir.
Annesinin vefat haberini Eskişehir yolunda öğrenen Mustafa Kemali annesinin defnedilmesini kendisinin de bir süre sonra annesini kabrini ziyaret edeceğini söyler. Nitekim, yeni kurulacak olan Türkiye Cumhuriyeti’nin teşkilatlanması çabası içerisinde olan Mustafa Kemal iki hafta sonra gelerek annesinin mezarını ziyaret edebilir.
Törenin ardından Ferik Osman Paşa Camiinde Zübeyde Hanım için Mevlîd okutuldu. Baştan sona heyecanla dinlediğim Mevlid programında görev alan din görevlileri Mehmet ARSLAN, Şuayıp COŞKUN, Ali OLGUN, Mehmet YÖNEYCİ, Hasan Basri DEMİRER, hocaların okudukları mevlidi camiyi dolduran cemaat vecd içinde dinlerken, okumaların sonunda Karşıyaka Müftüsü Hayri CİHANGERİ’nin günün anlamını açıklayan yaptığı konuşma ve dua ile noktalanmış oldu.
Daha sonra İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil TUGAY’ın da Zübeyde Hanım Anıt Mezarı’nı ziyaret ederek kırmızı karanfiller bıraktığını, bir konuşma yaptığını öğreniyoruz.
13 Ocak 2025 Pazartesi günü Cumhurbaşkanı’mız 2025’i “Aile Yılı” olarak ilân etti. Beraberinde de yuva kuracak gençlerle ilgili açıklamalarda bulundu.
Şimdi bu noktada Mustafa Kemal’in hayat akışı içerisinde aile kavramına baktığımızda onu başarıya götüren ana değerlerden birisinin aile olduğunu görüyoruz.
1881’de doğan ve Osmanlı Devleti’nin çöküş döneminin sancılarını bizzat yaşayan Ali Rıza Bey’in, ailenin ve Mustafa Kemal’in çektiklerini ve döneminin içinde bulundukları zorlukları Yılmaz GÜRBÜZ’ün İleri Yayınlarından çıkan 5 ciltlik “Mustafa Kemal’in Romanı” serisine bütün ayrıntılarını okuyabilirsiniz…
Yine dönemin acılarını bağımsız bir eser olarak Yılmaz GÜRBÜZ’ün “Zübeyde Hanım’ın Çilesi” romanından okuyabilirsiniz.
Bunların yanına bir de Yılmaz GÜRBÜZ’ün “Balkan Acısı” nı eklerseniz, aile olgusunun yokluğu ve varlığıyla, dağılması ya da sağlam duruşuyla, baba ya da annenin kaybı üzerine eşlerin nasıl bir fedakârlık yaptığını Zübeyde Hanım özelinde de okuyabilirsiniz.
Babasını 12 yaşındayken kaybeden Mustafa Kemal’in çok inançlı, sevgi, şefkat ve sabır abidesi Zübeyde Hanım anneye sahip oluşunun, onun hayat yolculuğunu nasıl etkilediği ve yönlendirdiğini bu romanlarda okuyabilir anlayabilirsiniz…
14 Ocak 2025’te, Hak’ka yürüyüşünün 102. Yılında Zübeyde Hanım Anneyi anarken; Bize bu cennet vatanı bırakan Mustafa Kemal ATATÜRK’ü silah arkadaşlarını, İstiklâl Harbiyle birlikte bütün zamanların isimli isimsiz şehitlerini ve gazilerini, huzur içerisinde yaşamamız için canlarını fedâ eden güvenlik güçlerimizi minnet, rahmet ve dualarla anıyoruz…
ALLAH’ın rahmeti sonsuz olsun. Mekanları cennet olsun…
GÜL/AYDIN… SEVGİLERİMİZLE…