Değerli okurlar Sayın Müslim Elibol’un bana gönderdiği mail de ülkemden kaçırılan çok önemli eserlerden bazılarının resimlerini koyarak acı bir geçmişi gözlerimizin önüne seriyor.
Sayın Elibol’un gönderdiği mail de kaçırılan tarihi eserlerin çok azını almış
Halbuki 1800 ve 1900 yılları Osmanlı İmparatorluğunda eski eser talan dönemi olmuş..
Ülkem Osman Hamdi beye kadar kültür emperyalistleri tarafından soyulmuş. Hatta Alman İmparatoru Patışahtan İskender lahit ini istemiş zamanın patışahı da onay vermiş. Fakat Osman Hamdi Bey Bu lahit benim cesedimin üzerinden geçmeden gidemez” diye engel olmuştur.
Bu nedenle Sayın Elibol’a çok teşekkür ediyorum. Böyle konularla halkımızın uyanmasına ve ata yadigârı eserlere sahip çıkması bakımından çok önemlidir.
Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde, çeşitli ülkelerden gelen arkeologlar, araştırmacılar, turistler tarafından yağmalanmaya başlamıştır. İrili ufaklı binlerce eser yurt dışına kaçırılmış, bazı eserler ise Osmanlı padişahları tarafından hediye edilmiştir. Kaçırılan bazı eserler yok artık dedirtecek cinstendir.
1. Milet Güney Agora Kuzey Kapısı - Berlin müzesi
Aydın ili, Didim ilçesi, Balat köyünde bulunan, Milet antik kenti kazılarına ilk defa Berlin Müzesi Müdürlerinden Schoene tarafından başlanan ve bunu 1896 yılında T. Wiegand’ın yaptığı kazının izlediği Miletus antik kentinde yapılan kazılarda ele geçen bazı eserler, Sultan II. Abdülhamit’in emriyle Almanlara hediye edilmiştir.
Bu kazılar sırasında bulunan M.S. 2. Yüzyıla ait anıtsal Güney Agora Kapısı bugün Berlin Pergamon Müzesi’nde sergilenen en önemli eserler arasında yer almaktadır.
2. Pergamon'daki Zeus Sunağı ( Bergama) Berlin müzesi
Dışında ve iç mekânlarında bulunan mermer kaplama üzerindeki freskler sanat tarihinin en önemli yapıtları arasında sayılır. Dış cephe freskleri antik Helen dünyasının Olympos tanrıları ile devler -Gigantlar- arasındaki savaşı, iç alandaki freskler Pergamon'un kuruluş söylecesi olan Telefos söylencesini anlatır.
Bu görkemli yapının kalıntıları 1870'li yıllarda Alman mühendisi Carl Humann tarafından, o zamanın Prusya'sına götürülmüştür. Bugün, Berlin'de bulunan Pergamon (Bergama) Müzesi'nde sergilenmekte ve her yıl binlerce insan tarafından ziyaret edilmektedir.
3. Athena Tapınağı Propylonu (Bergama ) - Berlin müzesi
II. Eumenes dönemine ait olan ( M.Ö. 197 – 159 ) Pergamon Athena Tapınağı Propylonu girişi Berlin Müzesinde tutulmaktadır.
4. Nere idler ANITI (Ksanthos) - British müzesi
5. Troya (Truva) Hazineleri
M.Ö. 1200 lerde yapılan Troya savaşında Akhaların başkumandanı olan Agamemnon Maskı gerçekte kendisinden 300 yıl önce yaşamış bir prense aittir. Mykene'de yapılan kazı çalışmaları esnasında gün ışığına çıkan eser günümüzde Atina Milli Müzesinde bulunmaktadır. Resimde görülen alınlık, küpe vb. diğer Troya hazinelerinin tamamına yakın bir kısmı ise Rusya'dadır.
6. Üç Güzeller Mozaiği - Paris Louvre müzesi
Hera, Athena ve Aphrodite'nin Parisin hakemliğinde İda dağında yapmış oldukları güzellik yarışmasını gösteren mozaik M.S. 2.yy ait olup Antakya'da bulunmuştur. Günümüzde ise Paris Louvre Müzesinde sergilenmektedir
7. Dionysos Mozaiği ( Antakya ) Amerika Worcester Müzesi
Aydın Geyre yakınlarındaki antik Aphrodisias kentinde Prof. Dr. Kenan Erim başkanlığında sürdürülen kazılar sırasında 1989 yılında Tiberius Portikosu'ndaki havuzda bir mermer baş bulundu. Bulunan başın, 1904 yılında Fransız arkeolog Paul Gaudin tarafından yürütülen izinli kazılar sırasında bulunarak gizlice yurt dışına kaçırılan ve daha sonra Berlin Pergamon Müzesine satılan gövdeye ait olduğu tespit edildi.
9. Beyhekim Camii’nin çini mozaikli mihrabı
Konya'nın Selçuklu ilçesi Beyhekim Mahallesi'ndeki Beyhekim Camii'nin çini mozaikli mihrabı, 1907'de Almanya'nın Konya Konsolosu Dr. J. H. Loytvedin tarafından onarım bahanesiyle numaralandırılarak yurt dışına kaçırılmıştı. Eser, hala Berlin'deki Pergamon museum (Bergama Müzesi)'da İslam Eserleri bölümünde sergileniyor ve Türkiye'ye iadesi için 1991'de Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla başlatılan çalışmalar devam ediyor
10. Hacı İbrahim Veli Türbesi Sandukası
Hoca Ahmet Yesevi'nin Anadolu'yu aydınlatmak için gönderdiği şeyhlerin torunlarından olan Şeyh Hacı İbrahim Veli'nin türbesi, Konya'nın Akşehir ilçesine bağlı Alanyurt (Maruf) köyünde bulunuyor. Türbede bulunan ve ceviz ağacının gövdesinden oyma tekniğiyle yapılmış işlemeli sanduka, 1905 yılında çalınarak Almanya'ya götürüldü. İadesi için görüşmelerin sürdüğü eser, Berlin'de Doğu Asya ve İslam Sanatları Müzesinde sergileniyor.
Sayın Elibol’a bu duyarlı davranışından dolayı teşekkür ederken bundan sonra bu yağmalara bu ülke de yaşayan yurttaşlar olarak sahip çıkmalıyız.