Sosyal Güvenlik Kurumu 08.05.2008 günü sonrası yurtdışı borçlanmaları ülkemizdeki sigortalılara uygulanan sistemin aynısını getirerek her altı ayda bir artan Türk Lirası üzerinden borçlanma imkanı getirmiştir. Günlük borçlanma bedeli konusunda asgari ve azami bir miktar belirlenmekte ve resmi olarak her altı ayda bir açıklanmaktadır. Yurtdışı borçlanması yapacak kişi asgari veya azami rakamlardan birini seçmenin yanında arada bir rakamı da seçme hakkı bulunmaktadır. Emekli aylığınız hesap edilir iken ülkemizde fiilen çalışanın kazançları hesaba katılır iken sizlerin de günlük ödeme olarak seçtiğiniz ve ödediğiniz yurtdışı borçlanma bedelleri esas alınmaktadır.
Borçlanmanın tamamını tek bir rakam belirleyerek borçlanma talep dilekçesinin 9. hanesini işaretlemeniz mümkün. Ancak yurtdışı borçlanma süreleriniz 2000 yılı öncesi ile yeterli olmuyor ve 2000 yılı sonrasına sarkıyorsa emekli aylığınızın yüksek olması veya makul düzeyde olması için püf bir nokta vardır. Şöyle ki 2000 yılı sonrası kazancın yüksek olmasına bağlı emekli aylığını yükselttiğine göre 2000 yılı sonrası borçlanma bedelini yüksekten,2000 öncesini de asgariden işaretlemek suretiyle aylığınızın yüksek olmasını kendi ellerinizle sağlamanız mümkün olacaktır.
Emekli aylığı için “Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi”, “3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi” ile yurtdışında bulunduğunuz ülke sigorta kurumundan son bir ay içinde alınmış güncel hizmet cetvelini ekliyorsunuz. Konumuza esas olan aylığınızın yüksek olma konusuna döndüğümüzde emekli aylığı için Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi’ni doldurur iken 8. hanedeki ‘Tahsis talep tarihinde bakmakla yükümlü kişiler var mı? Doğru bir şekilde yanıtlamak aylığınızı en az yüzde 5 artırır. Burada şunu da unutmayalım. Aylık başvuru sırasında bakmakla yükümlü olduğunuz kişi yok ise daha sonra durumunuzda bir değişiklik olduğunda ve bu durumu yazılı olarak bildirir iseniz aylık düzeltme yoluna gidilir ve aynı şekilde en az yüzde beş emekli aylığınız artmış olur. Her şey kendi ellerinizde. Biliyorsunuz emekli aylığı hesabı sırasında çalışmalarınız üç döneme ayrılıp hesaplama yapılır diye belirtmiştik. Birinci dönemin 31.12.1999 ve öncesi, 1.1.2000 ile 30.09.2008 arası ikinci ve son olarak da 1.10.2008 sonrası dönemdir. 1.10.2008 gününden sonra bakmakla yükümlü olduğunuz kişi varsa aylık bağlama oranı yüzde 35’den, yüzde 40’a çıkarılır. 01.10.2008 tarihinden sonra prim ödemesi olanlar için belirtmiş olduğumuz soru/seçenek/hane’nin işaretlenmesi emekliye ayrılacak olanların yararına olacaktır. Çünkü alt sınır aylıklarının hesaplanması sırasında bakmakla yükümlü olan kişileriniz (eşiniz, çocuklarınız, ana-babanız) varsa taban aylık bağlama oranınız yüzde 35’den yüzde 40’a çıkarılmak zorundadır.
5510 sayılı Yasa’nın “Gelir ve aylıkların düzeltilmesi, yükseltilmesi, alt sınırı, ödenmesi ve yoklama işlemleri “ başlıklı 55. maddesi incelendiğinde “Bu Kanuna göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma sürelerindeki her yıl için 82. maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29. maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın yüzde 35′inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa yüzde 40′ından az olamaz. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının yüzde 80′inden, hak sahibi iki kişi ise yüzde 90′ından az olamaz. Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmı aylıklar için bu fıkra hükümleri uygulanmaz.”
Bu madde hükmünden de anlaşılacağa üzere 23 ülke ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde ülkemizdeki hizmetinize bağlı kısmi sözleşme aylığı bağlanmış ise bu aylığı borçlanma yapmadan tama ibra etmek mümkün değildir.
O nedenle Emekli aylığınız Az yada Çok olması tamamen kendi ellerinizdedir.Özellikle Yurt Dışı Borçlanma suretiyle yapılacak olan başvurularda imzalayacağınız belgeleri çok iyi tanzim etmeniz,okumanız ve ona göre talepte bulunmanız gerekmektedir.
Tüm bunlara karşın ; Maaşınızın AZ geldiğini düşünüyor iseniz,tarafınıza bağlanan maaşı ilgili PTT yada Bankadan ÇEKMEDEN bir Sosyal Güvenlik Uzmanına danışınız.
Eğer ilk maaşınızı çeker iseniz maalesef yapacağınız hiçbir şey kalmayacak yada İş Mahkemelerinde hakkınızı aramak zorunda kalacaksınızdır.
İyilikle ve Sosyal Güvenlikle Kalın