Türkiye'de 2000 sonrasında ihracatın yıldız sektörlerinden birisi olan su ürünlerinin ihracatta 2023 yılı ilk yarı karnesi belli oldu. 2022 yılının Ocak-Haziran döneminde 760 milyon dolarlık dövizi Türkiye'ye kazandıran su ürünleri sektörü, 2023 yılının ilk yarısında ihracatını yüzde 9'luk artışla 829 milyon dolara taşıdı.
Ege İhracatçı Birlikleri verilerine göre; su ürünleri ihracatı miktar bazında irdelendiğinde, 2022 yılının Ocak-Haziran döneminde 117 bin ton olan su ürünleri ihracatı, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 7'lik artışla 125 bin tona ulaştı.
İhracatın zirvesinde levrek var
Su ürünleri sektöründe levrek 263 milyon dolarlık tutarla en çok ihraç edilen balık türü olma özelliğini korurken, çipura ihracatı yüzde 10'luk artışla 195 milyon dolardan 215,7 milyon dolara ilerledi.
Son yıllarda yıldızı parlayan Türk somonunun ihracatında yüzde 34'lük artış hızı yakalandı ve 115,7 milyon dolardan 154,7 milyon dolara çıktı. Alabalık ihracatı yüzde 18'lik gelişimde 49,5 milyon dolardan 58,5 milyon dolara geldi. Orkinos ihracatı 28 milyon dolardan 40 milyon dolara çıkarken, orkinos yüzde 43'lük ihracat artışıyla ihracat artış rekortmeni oldu. Türkiye'nin kaya levreği ihracatı 3,5 milyon dolar olarak kayıtlara geçerken, diğer su ürünlerinden 93 milyon dolarlık döviz geliri elde edildi.
Kızıltan: "Üretimimiz 1 milyon tona, ihracatımız 2 milyar dolara ilerliyor"
Türkiye'nin 2022 yılında su ürünleri üretiminin 850 bin ton bandına geldiği bilgisini veren Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, bu üretimin yüzde 60'ını oluşturan 515 bin tonluk büyük diliminin yetiştiricilikten elde edildiğini, Türkiye'nin yetiştiriciliğe büyük yatırımlar yaptığını, sektörün 1 milyon ton üretim kapasitesine ulaşmayı hedeflediğini dillendirdi.
Türkiye'nin son 25 yılda su ürünleri sektörüne yaptığı yatırım sonrasında çipurada dünyanın en büyük üreticisi konumuna geldiğini belirten Kızıltan, "Çipurada ihracatta ise dünya ikincisiyiz. Levrekte Avrupa'nın en büyük üreticisi konumundayken, ihracatında dünya ikincisiyiz. Orkinosta da dünyanın ilk 5 ülkesi arasındayız. 2022 yılında su ürünleri sektörü olarak 1 milyar 650 milyon dolarlık ihracata imza atmıştık, 2023 yılında 1,8 milyar dolar, 2024 yılında 2 milyar dolar dövizi Türkiye'ye kazandırmayı hedefliyoruz" diye konuştu.
Girit: "İhracatımızı artırmak için 13 fuara katılıyoruz, Afrika'yı URGE Projesiyle keşfedeceğiz"
Su ürünleri sektörünün 829 milyon dolarlık ihracatının 560 milyon dolarlık büyük diliminin Ege Bölgesi'ndeki su ürünleri ihracatçılarınca yapıldığının altını çizen Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, "Türkiye'nin su ürünleri ihracatından yüzde 68 pay alıyoruz. Türkiye'nin Levrek ihracatından yüzde 94, çipura ihracatından yüzde 90 pay alıyoruz. Ticaret Bakanlığı'nın desteklediği, firmaların kümelenerek rekabetçiliklerini artırdıkları ve ticaret heyetleriyle hedef pazarlarda Türk ürünlerini tanıttıkları Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi (URGE) Projesiyle öncelikli olarak Afrika pazarında ürünlerimizi tanıtmayı hedefliyoruz. "Aegean Fishery and Animal Products" isimli UR-GE projesi ile sektörün ihtiyaçları dahilinde Afrika pazarını da keşfedeceğiz. URGE Projemizde 25 firmamız birlikte hareket edecek" şeklinde konuştu.
İhracatta ilk üç ülke Rusya, İtalya, Hollanda
Türkiye, 2023 yılının ilk yarısında 86 ülkeye su ürünleri ihraç ederken, zirvede 134 milyon dolarlık taleple Rusya Federasyonu yer aldı. Rusya'ya 2022 yılının Ocak-Haziran döneminde su ürünleri ihracatımız 80 milyon dolar iken, 2023 yılının aynı döneminde Rusya'ya su ürünleri ihracatımızda yüzde 66'lık artış hızı yakalandı.
2022 yılının ilk yarısında en çok ihracat yaptığımız ülke olan İtalya 2023 yılının aynı döneminde 100 milyon dolarlık taleple ikinci sırada yer aldı. Hollanda 82,6 milyon dolarlık Türk su ürünleri ithalatıyla üçüncü basamağın sahibi oldu. Bu ülkeleri 78 milyon dolarlık ihracatla İngiltere, 61 milyon dolarlık ihracatla Yunanistan takip etti.
Su ürünleri ihracatında Muğla zirvede
Türkiye'nin su ürünleri ihracatına hangi illerin daha fazla katkı sağladığı incelendiğinde 2023 yılının ilk yarısında Muğla 328 milyon dolarlık ihracat performansıyla açık ara birinci il konumunda. Muğla toplam su ürünleri ihracatından yüzde 40 pay alıyor. İzmir, 189 milyon dolarlık su ürünleri ihracatıyla Muğla'yı takip ederken, Türkiye'nin su ürünleri ihracatında yüzde 23'lük dilimi temsil ediyor. Bu illeri 84,6 milyon dolarlık su ürünleri ihracatıyla İstanbul izledi.