Bazıları için biyolojik belirteçler bazıları için ise yaz döneminde yaşanılan özel yaşam olayları sebebiyle yaz aylarında depresif semptomlar görülebildiğini dile getiren Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Yaz depresyonunun tipik belirtileri; üzgün ve kaygılı hissetme, düşük enerji, iştah azalması, kilo kaybı, uyuma zorluğu, uykusuzluk ve tahammülsüzlük.” dedi.
Yaz tatili masrafları, sosyal medyada insanların tatil anılarına maruz kalmak ve izinde olan iş arkadaşlarının görevlerini üstlenmek gibi değişimlerin yaz depresyonunu tetikleyebildiğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, yaz depresyonu ile başa çıkmak için önerileri sıraladı.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, az bilinen ancak sıklıkla görülen yaz depresyonu hakkında bilgi verdi.
Yaz aylarında da depresif semptomlar görülebiliyor!
Yaz mevsiminin çoğumuz için ruhsal anlamda daha canlı ve fiziksel açıdan da daha hareketli olduğumuz bir tabloyu ifade ettiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Ancak son dönem yapılan çalışmalar bir şeyleri gözden kaçırdığımızı gösteriyor. Bazıları için biyolojik belirteçler bazıları için ise yaz döneminde yaşanılan özel yaşam olayları sebebiyle yaz aylarında depresif semptomlar görülebiliyor.” dedi.
“En bilinen hali ile ‘Mevsimsel Özellikli Depresyon’ sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan, uykularda artış, karbonhidrat ağırlıklı beslenmeyi içeren iştah artışı ve kilo alımı ile seyreden, ilkbahar ve yaz aylarında iyileşme gösteren depresif dönemler şeklinde tanımlanmaktadır.” diyen Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, ancak mevsimsel özellikli depresyon yaşayanların yüzde 10’unun yaz döneminde bu belirtileri yaşadığını dile getirdi.
Hava sıcaklıklarının artması yaz depresyonunu artırıyor
Yaz depresyonunun tipik belirtilerinin üzgün ve kaygılı hissetme, düşük enerji, iştah azalması, kilo kaybı, uyuma zorluğu, uykusuzluk ve tahammülsüzlük olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yaz depresyonunun nedenleri üzerine çalışmalar devam etmekle beraber en önemli nedenlerinden biri yaşanan iklim değişikliği krizidir. Hepimizin bedeninde dış dünyanın koşullarına göre kendini düzenleyen homeostatik bir denge mekanizması vardır. Bu mekanizma sıcak ve soğuk havalarda bedenimizin kendi iç ısısını dengelemesine yardımcı olur. Yaz depresyonu yaşayan kişilerin bu mekanizmalarında güçlük olduğu ya da yaşanan radikal iklim olaylarının bu mekanizmayı bozduğu söylenebilir. Özellikle ekvator bölgesine yakın, sıcak ülkelerde yaz depresyon oranlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Özellikle ısının 35 derecenin üzerine çıktığı sıcak günlerde kişilerin tahammül seviyeleri düşer, daha agresif belirtiler sergileyebilirler, zihinsel işlevlerden bellek, dikkat problemleri ortaya çıkabilir. Artan nem ile uyku düzeni ve kalitesi bozulur. Uyku hormonu melatonin ve duygu durumumuzla ilgili serotonin dengesinin bozulması ile depresyonu tetikleyebilir.”
Tatil masrafları da tetikleyebiliyor!
Yaz depresyonunun doğaya ait sebepleri olduğuna da değinen Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Polenlerin fazlalaşması, gün süresinin uzaması, fazla gün ışığına maruz kalmak gibi doğasal nedenler de yaz depresyonunu tetikleyebiliyor. Çalışmalar özellikle alerjik bünyeye sahip insanların polen miktarının artması ile yaz döneminde depresif ruh haline daha yatkın olabileceğini söylemektedir.” dedi.
Yaz aylarında günlük rutinlerimizin değişmesinin de ruh sağlığımızı bozabildiğini sözlerine ekleyen Merve Umay Candaş Demir şunları söyledi:
“Öğretmenler gibi mevsimlere göre değişen meslekleri olan kişiler için program değişiklikleri, ofis çalışanları için yazın alınan izinler sebebiyle iş akışı değişiklikleri, izinde olan iş arkadaşının görevini de üstlenmek gibi zorlayıcı değişimler, yaz tatili masraflarının giderleri arttırması, özellikle yaz dönemi için yaşanan gelir kaybı ile başa çıkmak da duygusal açıdan strese neden olabilmektedir. Ek olarak sosyal medyanın da etkisi ile insanların sık sık tatil anılarına maruz kalmak, ‘herkes eğleniyor’ algısı ile kişinin kendini yalnız hissetmesine ve depresif belirtileri yaşamasına neden olmaktadır. Yine sosyal medyanın beden imajına dair etkisi ön plana çıkmakta, yaz döneminde giysi katmanlarının azalması, kişilerin kendi bedenlerine dair sorgulamaya girmesi ve sosyal içe çekilmeye neden olması ihtimalleri de yaz dönemi depresyonunun sebepleri arasındadır.”
Yaz depresyonundan uzak kalmak için bu önerilere dikkat
Yaz depresyonu ile başa çıkmak için, öncelikli olarak yaz dönemimizi planlamanın işe yarayan bir yöntem olduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Tatil planlarımızı ekonomik bir şekilde yapmak, tarihleri belirlemek kontrol hissini verecektir. Kısalan geceleri ve akşam planlarını göz önünde bulundurduğumuzda haftalık olarak uykumuzu dengelemek için bazı günler dinlenmeye izin vermemiz ve erken uyumamız yardımcı olacaktır.” dedi.
Rutinlerimizi koruyarak artan sıcaklıklar ile başa çıkmak için mümkün olduğunca kendimizi günün sıcak saatlerinde kapalı ortamda tutmanın, mevsime uygun giyinmenin ve bol sıvı alımı ile bedenimizin sıcakla başa çıkmasına yardımcı olmanın önemine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir sözlerini şöyle tamamladı:
“Günün erken saatlerinde ya da geç saatlerinde spor yapmak hem sıcaktan korunmamız hem de fiziksel sağlığımız için önemlidir. Sosyal destek her aşamada anahtar yöntemdir denebilir. Sosyal medyadaki fotoğraflara aldırmadan kendi hayatınızı planlamak, tercih edilen yalnızlığın dışında kendinizi rahat hissettiğiniz bir arkadaşınızla planlar yapmak faydalı olacaktır. Son olarak kendini korumak, tüm sorumluluğu üstlenmemek, kendini ekonomik açıdan ağır yükler altına sokmamak, tatil anlayışımızı sorgulamak, toplumun dayatmalarına teslim olmamak da yaz depresyonuna girmemek için alınacak önlemlerden olabilir. En son çare tüm bunlar işe yaramadığında durumunuzu ayrıntılı değerlendirmek, psikoterapi desteği ve ilaç tedavileri için gerekli ruh sağlığı uzmanlarına başvuruda bulunulabilir.”