Kenker (Sılybum Marıanum)

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE GELEN İKSİR

İskenderiye kütüphanesi yangınında bazı eserlerin kurtarılmış olabileceği, günümüze kadar gelen bir varsayımdır. M.S. 6-8 . yüzyıllarda yükselişe geçen Arap dünyasının bilgi dağarcığında bu eski eserlerin rolü var mıdır bilinmez… Arap, Türk alim ve hekimlerinin yazmalarında  ilk başlarda gelen terkip bitkilerinden biridir.

Tarih boyunca bazı uygarlıkların da simgesi olmuştur. Ayasofya’daki sutun başlıklarında, ‘antik yunan’ dönemi eserlerinde, İyon uygarlığı’nın  ünlü şehirlerinde ,  Bergama’da  ‘Helenistik çağ’da çok karşılaşırız  bu bitki ile. Tüm sutun başlıkları kenker (‘akanthus’ yunanca’da dikenli demektir) yapraklarıyla bezelidir. Sanat tarihinde; ‘Korint’ tarzı sutuna adını veren dikenli bitki.... Ne dir? onu değerli kılan, baş tacı yapan şey?

NASIL TANIRIZ

‘Kenger’,’meryem ana dikeni’ de denen, yine dikenli yaprakları olan, ‘Şevket-i bostan’ ile çok karıştırılan bir bitkidir. Dikenli yapraklarının damarlarının daha beyaz olması, kökünün daha sulu ve çiğ bile yenebilmesi ile  benzerlerinden ayrılır. Baharda ilk açan eflatun renkli dikenli bitki olması ile tanınır. Çiçekleri enginarın çiçek açmış haline çok benzer.

Baharda pikniğe gidildiğinde, karışık otlar toplanır. Ayaküstü sohbetlerde bu bitkinin kökü kazılıp, bıçakla soyulur, ve çiğ olarak yeriz. Tadı marulun köküne benzer. Tüm güney Avrupa ve güney Rusya’ya kadar olan geniş bir coğrafyada bulunur. Pirinçli, yumurtalı kavurması,sarımsaklı ekşili haşlaması, zeytinyağlı ,zeytinyağlı kuzu etli yemeği de yapılır.

FAYDALARI

Tarih boyunca ‘sarılık’ hep korkulan bir hastalık olmuştur. Terletici, karaciğer koruyucu, safra akımını hızlandırıcı, vucudu zararlı maddelerden temizleyici özellikleri vardır.

Günümüzde özellikle Avrupa birliği ülkelerinde; mantar zehirlenmelerinde, Hepatit b, Aids gibi bağışıklık sistemini bozan hastalıklarda, kanser, kronik hastalıkların tedavilerinde önleyici olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Yağışlı günlerin ardından her yerde görebileceğiniz, pazarlarda kısa dönem de olsa rastlayabileceğiniz bitkiyi bir kez olsun tadın derim.

Saygı,sevgi ve dostlukla kalınız.