İnsanlık için büyük tehlike; plastik

Orhan ERDEM

Plastik 1850’lerde parkesine adlı bir maddeden elde edildi. Parkesine maddesi ilk olarak giysilerde kullanıldı. Bugün moda ile plastik halen birbirinden ayrılmaz bir ikilidir. Ancak şimdilerde bu ilişki çevreyi tehdit ediyor. Çünkü pek çok giyside sentetik lifler kullanılıyor. En olumsuz yanı üretim sırasında 3 kat karbondioksit açığa çıkıyor. Asıl sorun şu ki;

Sentetik materyallerden üretilmiş, bir giysiyi her yıkadığımızda, suya mikro fiberler karışır. Bu küçük plastik lifler kanalizasyona, sonra da nehirlere ve denizlere ulaşır. Balıklar tarafından sindirilirler ve besin zincirine geri döndüklerinde de insanlar tarafından tüketilirler.

2016 yılında Plymouth Üniversitesinde yapılan bir projede farklı sentetik materyaller çamaşır makinasında her yıkamada 700 bin kadar sentetik parçacık saldığı keşfedildi.

Californiya   Santa barbara Üniversitesinde yapılan başka bir çalışmada 12 ay boyunca yalnız Californiya’da  suya 13.13 katrilyon mikrofer parçacığı salındığı bulundu. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde bilim insanları dünyanın en ücra köşelerinde bile mikro plastik buldular. Örneğin 11000 metre derinlikteki Mariana çukurunda, Everest’te 8.440 metre yükseklikte alınan kar örneklerinde, mikro plastiklere rastlandı. Yapılan araştırmalarda, Antartika buzullarında mikro plastik olduğu tespit edilmiştir.

2020 yılında doğmamış bebeklerin plasentalarında mikro plastik bulunması meselenin vahametini ortaya koyuyor.

Parçacıklar incelendiğinde ambalaj, kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinden kaynaklandığı ortaya çıktı.

Ekim 2020 de yapılan bir araştırmaya göre biberonla beslenen bebeklerin her gün milyonlarca mikro plastik yuttuğu ortaya çıktı. Plastik çay poşetlerinden te k bir fincan çaya 11.6 milyar mikro plastik,3.1 milyon nano plastik salındığı tespit edilmiştir.      

Çay ve bebek sütü içmeseniz bile 2019 yılında insan dışkısında yapılan bir araştırmada,  insanların yılda en az 50 bin mikro plastik tükettiği kanıtlandı.

Plastik okyanus belgesi 2016 yılında yayınlandığında bir yelkovan kuşunun midesinde n234 parça plastik çıktığı görülmüştür. Su kuşlarının %96sının plastik yuttuğu görülmüştür. Plastik kirliliğinden nasibini almayan canlı yok.       

2018’de İspanyanın güneyinde, sahile vuran bir balinanın midesinden plastik torbalar, balık ağları, ipler hatta boş bidon dahil 29 kiloluk plastik yumağı çıkmıştır.                   

Dünyada1960’lı yıllarda plastiküretimi 23 milyon ton iken 1970’li yıllarda, 50 milyon tona çıktı. Son 2 5yılda toplamda 8.3 milyar tondan fazla plastik üretildiği tahmin ediliyor. 2015 yılına kadar üretilen 8.3milyar tonun sadece % 9'unun geri dönüştürüldüğünü  %12 sinin yakıldığını %79’unun çöplüklerde ve doğada biriktirildiği tespit edilmiştir.

Her yıl 8milyon ton plastiğin, denizlere ve sulara karıştığı tahmin ediliyor. 2050 yılına gelindiğinde, denizlerde ağırlıklı olarak balıktan  çok plastik olacak.                                                                                                         

Okyanus ve denizlere plastikler genellikle denizler yolu ile ulaşıyor. Bu araştırma ve tespitler insanlık için çevre meselesinin geleceğimiz açısından ne kadar önemli olduğu, tedbir alınmazsa küresel büyük trajedilerin insanlığı beklediğini söylemek abartılı olmaz.      

Yorum Yap
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yorumlar (1)
Yükleniyor ...
Yükleme hatalı.