GTÜ’de başlayan projede uzay ve havacılık uygulamalarındaki soğutma sistemlerine mikro düzeyde malzeme geliştirilecek.
Farklı alanlarda bilimsel çalışmaların hız kesmeden devam ettiği Gebze Teknik Üniversitesi’nde (GTÜ) Temmuz ayında başlayan proje uzay ve havacılık alanında önemli bir çalışma olacak. Proje ile ayrıca disiplinler arası etkileşim, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine iş imkanı ve katma değerli ürün gelişmesine katkı hedefleniyor. GTÜ Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Menşur Alkoy’un proje yürütücüsü olduğu ‘Investigation of the Effect of Crystallographic Anisotropy and Defects on the Electrocaloric Response of Stress-free Relaxor Ferroelectric Plates by Experimental and Analytical Techniques’ isimli proje ‘American Air Force Office of Scientific Research (AFOSR) European Office - Aerospace Materials for Extreme Environments’ tarafından destekleniyor. 3 yıl sürecek olan projenin küçük ortağı ise Sabancı Üniversitesi olup yardımcı yürütücü Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burç Mısırlıoğlu çalışmalara katkı sağlayacak.
Proje ile ilgili açıklama yapan GTÜ-Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Menşur Alkoy basınç, yüksek ya da çok düşük sıcaklık gibi olağandışı koşullarda çalışan uzay malzemeleri geliştirmenin öneminden söz etti. Bu kapsamda yapılan proje için şunları söyledi: "Söz konusu projemiz onlarca alt gruptan olağandışı durumlarda çalışan havacılık malzemeleri kısmında yer almaktadır. Günlük hayatımızda, örneğin buzdolabında temel prensip olarak buhar-basınç temelli soğutma kullanılmaktadır. Ancak çalışma sırasında doğal olarak ısınan ve soğutulması gereken elektronik devreler vb. birçok cihaz için bu tür bir soğutma, minyatürleşmeye uygun olmadığı için neredeyse imkansızdır. Özellikle uzay ve havacılık uygulamalarının gerektirdiği olağandışı ortamlarda çalışan elektronik mikroçiplerde alternatif soğutma tekniklerine ihtiyaç vardır.”
“Elektrokalorik veya katıhal soğutma adı da verilen ve bazı özel malzemelerde elektrik alan uygulanması ve kaldırılması sonucu arada bir sıcaklık farkının oluştuğu soğutma yöntemleri de söz konusudur” diyen Alkoy, “Bu durumda elektrokalorik malzemenin temas halinde olduğu örneğin elektronik bir devre de bu sayede soğutulabilecektir. Burada kullanılan malzemeler sıradan malzemeler olmayıp, elektronik malzemeler sınıfında değerlendirilen dielektrik malzemelerdir. Fakat bu konu henüz çok yeni olup araştırmaya açıktır. Bu projede de bu sınıftaki malzemeler özel bir şekilde mikro devrelere uygun olacak şekilde mikron boyutunda üretilip, elektrokalorik denilen bu etkinin tartışılması ve altında yatan temel prensipler araştırılacaktır. Ayrıca deneysel veriler analitik yöntemlerle genişletilerek optimizasyon çalışması da yapılacaktır. Projenin daha büyük potansiyelde cihaz yapım projelerine alt yapı oluşturması beklenmektedir. Proje de yüksek lisans ve doktora öğrencileri çalışmakta olup birinci yıl sonunda bir lisans öğrencisi yarı zamanlı olarak işe alınacaktır” ifadelerini kullandı.