Çok güzel bir doğa, çok güzel bir iklim ve yaşam koşulları olan güzel ilimiz Aydın’da 16 Aralık-19 Aralık 2017 tarihleri arasında 5’incisi düzenlenen tarım-gıda fuarı açıldı. Sizlere tarım-gıda fuarına katılan firmaların toplam sayısı, fuarda katılımda bulunan toplam ziyaretçi sayısından bahsetmeyeceğim. O konuda fuarın organizasyonu ve açılışını sağlayan ilgili sivil toplum örgütü yöneticileri; fuarın potansiyeli, Türkiye’de düzenlenen bu tür fuarların içinde kaçıncı olduğumuzu kaç milyon TL’lik ciro yaptığımızı değerlendirmelerini mutlaka yapacaklardır. Yerel ekonomik dinamikleri bir parça canlandırma ve harekete geçirme bağlamında eksikleriyle beraber çok önemli bir işlev gördüğünü, sektörün tarafları ve paydaşlarını buluşturması bakımından da Aydın içi ve Aydın dışı firmalar ve kuruluşlar arası ‘kazan kazan felsefesine’ köprü olduklarını düşünüyorum.
Bu toprakların bir insanı, geçmişte de hasbelkader tarımla, ziraatla, toprakla uğraşmış, hayvancılıkta yapmış bir Aydınlı vatandaş olarak bu fuara merakım ve ilgim oldukça fazlaydı. Atatürk meydanındaki Bey Camii cephesine asılan pankartlarda fuarın yapılacağı yer ve tarihle ilgili duyumu Adnan Menderes bulvarında her gelip geçişimde görüyor, adeta fuar gününü iple çekiyordum. İlk açılış günü protokol, davetliler ve ziyaretçiler çok yoğun olur, kalabalıktan istediğim gibi gezemem diye gitmedim. Ertesi gün cuma günü cumanın sonunda ilk işim fuara gitmek ve doyasıya gezmek stantlardaki yenilikleri, makine, teçhizat ve en son model traktörleri ve tarım ziraat aletlerini ve ekipmanlarını hemen hemen pek çoğunu görmek nasip oldu.
Bu güzel vatan topraklarını en son modern tarım ziraat aletleriyle işlemek, ekip biçmek, üretmek ve bu alanda alın teri dökmek ne güzel bir olay, ne kadar kıymetli bir çalışma. Hatta öylesine etkilendim ki çocukluk yıllarım gözümün önüne geldi. Babam otuz beşlik massey farguson traktörle pamuk ara çifti sürüyor. Pamuk fideleri daha yeni çıkmış, filizler toprağı yeni yarmış, daha beş altı santim boyunda ilk birinci çapa öncesi yapılan birinci ara çifti yapılırken traktör takviye ikinci vites veya üçüncü viteste hareket eder, bazen tezek veya ara sabanın sürme esnasında çapası veya tırnağının ayırdığı fazla toprak pamuk fidesinin üzerini örter. Ben de on- on bir yaşlarındayım, traktörün sabanın örttüğü o pamuk fidelerini tek tek açar, kurtarırım. Çok sık olanları da de üçer beşer parmak aralığında seyreltirdim. Traktörün arkasında hem egzoz dumanı hem toz ve yeni başlayan yaz sıcaklarıyla beraber o pamuk tarlasının ara çifti bitesiye kadar bu uğraşımız devam ederdi. Çünkü ertesi günü pamuk çapacısı gelecek çapa yapacak. İş takvimi, ekim, dikim, çapa, gübre, zirai ilaç ve bakım sulama hep doğasının gereği o mahsulle o üretimin gereği neyse köylümüz, çiftçimiz onun hakkını vermeye çalışır. Genelde B. Menderes nehrinin altında ve üstünde olan tarla ve bahçelerimiz sağ sahil sulama ve sol sahil sulama kanallarını regülatörlerden taksim edilen kanaletlerle sulama yapılır. Kimi çiftçimiz sulama yaparken, öbür komsu çiftçimiz ya gübre atıyordu ya ilaç. Kendi tarlasına bakmak için giden çiftçimiz, komşu tarlanın mahsulünün durumunu, pamuk tarak tutmuş mu, pasra var mı, gübresi eksik mi vb. mahsul hakkında kahvede komsusuna raporunu verir. Zeytin, şeftali erik vb. ise başındaki mahsulden neredeyse ağacın dalları kırılacak diye Allah’ım bereketini versin dua ve iltifatını yapar. Arkasından söyle bakalım çayları kahveleri der; köy kahvesi veya kır kahvesinde aynı kaderi yaşamanın keyfini çıkarırlar.
Hey gidi günler hey! Ne günler değil mi? Sevgili okurlarım, güzel insanlar, sizlere anlatacağım daha yüzlerce örnek olabilir ama sayfalar yetmez. Aydın denince akla marka yerel ürünümüz incir gelir. Vatandaş halk inciri bilir de, inciri tatlı tatlı yer de ama inciri o hale olgunlaştırıp erdiren kıvamına getiren verim, aroma, tat, veren ileki bilmez.
İlek erkek sinek üretimi yapan mevsimine göre haziran ayının ilk haftası ile ikinci üçüncü haftası incirlerin küçük nohut tanesi veya bilye tanesi büyüklüğünde iken sineklerin dölleme yapması için (erkek incir diyebiliriz) incir ağacının dallarına, ağacın büyüklüğüne göre ikişer üçer asılan işleme ilek atma işlemi denir. Bu işlem yapılmazsa bahçeden doğru dürüst incir mahsulü alamazsın, bu nedenle ilek atma işlemi çok önemlidir. Verimli incir mahsulü almak için olmazsa olmazımız ilek almaktır. Turfanda ilk ilek, ilçemiz Kuyucak’ta yetişir. Ve bu yörük mahallesinde bir cadde boyu ilek pazarı kurulur. İlekler; kovalar, sepetler, çuvallar, içerisinde pazarda sergilenir. Üzerinde sinekler uçup uçmadığına bakılır. Kuyucak’ın dere boyu dere ağzı yerleşim bölgesinde doğal mikro klima özelliği olan bölgede ilek ağaçları turfanda ilekleri olgunlaşmış, sinekte çıkarmaya başlamış olur. İlk atılacak ilekler, parası kaç paraysa ödenir. Kuyucak’tan ilekler karşılanır. bu sayede Kuyucaklı ilek üreticisi vatandaşlarımız epey ilek parası kazanırlar. İkinci ilekleri, her bahçe sahibi kendi bahçesi veya avlusundaki ileklerden ihtiyacını karşılar. İncir ve pamuk üreticisinin geçmiş yıllarda yaşadığı benim de içinde bulunduğum birkaç küçük nostaljimi paylaşayım dedim.
Şimdi gelelim günümüze fuarda gördüğüm traktör, tarım ziraat aleti ve ekipmanlarının modern tarım teknolojileri bakımından teknik özellikleri performans, üretim, zaman yakıt, kullanım pratikliği ile yaratılan devasa katma değeri bir hayal ediniz. Tarlada birim miktarı kalite, kolaylık ve hasat her kademesinde teknolojinin getirdiğini kolaylaştırıcı imkânlar bunları burada saymakla bitiremeyiz ve makine teçhizat ve ekipmanları üreten firmaların diyebilirim ki yüzde doksan beşi, hatta yüzde doksan dokuzu yüzde yüz yerli, yüzde yüz milli, kendi sanayicimiz, kendi imalatlarımız olduğunu gördüm ve gurur duydum. Türk tarımı, modern tarım teknolojilerin uygulamasında çok büyük yol katetmiştir. Yüksek bir standartta kavuşmuş sanayi devrimini tarımda gerçekleştiren genç girişimci, sanayici, fabrika sahibi iş adamlarımızı da yürekten tebrik ediyorum.
Hep söylenir. Ülkeler arası ekonomik siyasi tarım ve gıdanın stratejik bir sektör olduğu ifade edilir. Bu fotoğrafın gerçeği içinde Aydın tarımı, gıdası, hayvancılığı nerededir? Böylesine stratejik önemli bir sektör olan bu alandaki menderes ovasını değeri ve önemini, bir kere yeterince anlayabiliyor muyuz?
Aydın’da beşincisi açılan tarım gıda fuarı ilimizin, bölgemizin tarımını ve hayvancılığını geliştirmek, üreticilerimizi yeni gelişen teknolojik yeniliklerle buluşturmak açısından önemli bir yerel hizmeti gerçekleştirmiştir. Bu fuarı organize eden, katkı sağlayan resmi ve sivil bütün kuruluşlarımızı tebrik ediyorum. Fuara katılımda bulunan firma sahiplerine ve üretici vatandaşlarımıza da çok teşekkür ediyorum.
Toprağımız, zenginliğimiz. Zenginliğimiz, geleceğimiz.
Geleceğimizin refah toplumu için çalışan, üreten, alın teri döken emekçilere selam olsun.