Acıbadem Bodrum Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Özge Bilir ilk defa okula başlayacak çocuklar ile eğitim hayatına kaldığı yerden devam edecek olan öğrencilerin okula uyum sürecini kolaylaştırmak için anne babalara önemli bilgiler verdi. İlk olarak okul öncesi ve sonrası dönem için yaş aralığının doğru seçilmesinin önemini vurgulayan Psikolog Bilir, okul seçiminin de bir o kadar önemli olduğunu ifade etti.
Özellikle önceden deneyimlemedikleri ve alışık olmadıkları bir döneme girecek çocukların kaygılı olabileceklerine dikkat çeken Psikolog Bilir, "Konfor alanından uzaklaşmak, alışılan uyku ve beslenme düzenin değişecek olması, yeni ortam ve yabancı birçok insan ile karşılaşacak olmaları çocukların stres ve kaygı seviyesinde artışa neden olabilir. Bu nedenle okulun ilk günleri çocuğunuz sizi yanında isteyebilir. Ebeveynlerin tutarlı olmaları gerekmektedir. Kararlı ve net bir duruş sergilemelisiniz. Açıklama yaparak kafasındaki soru işaretlerini gidermesini sağlamalısınız. Hangi saatte onu okuldan alacağınızı, ihtiyaç duyduğunda size ulaşabileceğini bilmesi güven duymasını artıracaktır" diye konuştu.
"Uyması gereken yeni sınırlar olduğunu söyleyin"
Okula uyum dönemini olumlu şekilde etkilemek için çocuğu gerçekçi ve dürüst bir şekilde bilgilendirmek gerektiğini belirten Psikolog Bilir okul, yeni düzen, sınıf arkadaşları, öğretmenleri, evdeki ve okuldaki kurallar ile ilgili karşılaşacakları durumları bilmelerinin çocukların kendilerini bu yeni duruma hazırlamalarını sağlayacağını söyledi. Çocuğun okulu otorite ve sert kuralların olduğu bir yer olarak görmemesi gerektiğini; bununla birlikte alışık olduğu evdeki kuralların veya esnekliğin okulda geçerli olmadığını, uyması gereken yeni sınır ve çerçevelerin olacağıyla ilgili konuşma yapmak gerektiğini dile getirdi. Okulu tanıtan ve geçiş sürecini yumuşatmayı hedefleyen uyum programlarının da çocuğun bu psikolojik hazırlık sürecine katkıda bulunacağını sözlerine ekledi.
Psikolog Bilir, motivasyon arttırmak amacıyla beraber alışverişe çıkmanın, okul için gereken araç gereçleri çocuğun fikrine saygı duyarak ve ona seçenekler sunarak satın almanın okula gitme isteğini artırabileceği yönünde konuştu.
"Uyum süreci her çocukta farklıdır"
Adaptasyon sürecinin her çocukta aynı zamanda ve aynı düzeyde ilerlemediğine değinen Psikolog Bilir "Burada yaş, mizaç, öğrenme düzeyi, dikkat eksikliği, davranışsal ve psikolojik bozukluklar, yetiştirilme tarzı, ebeveyn tutumu gibi birçok faktör rol oynamaktadır. Öncelik olarak ders başarısı baz alınmamalı, uyum sağlayıp sağlayamadığını gözlemlemeye dikkat edilmelidir. Öğretmenleri ve rehberlik hocası ile açık iletişimde olmak önemlidir. Gerekirse profesyonel yardım alınmalıdır" dedi.
Bu süreçte, okula hızla uyum sağlayan arkadaşlarını örnek göstererek kıyas yapmalarının doğru olmadığını belirten Bilir, "Akranları ile kıyas yapmak ve bunu çocuğunuza yansıtmak özgüveninde düşüşe ve olumsuz benlik algısına sebebiyet verebilir" uyarısında bulundu.
Destekleyici ve pozitif bir tutum sergilemenin motivasyonu artırıcı etkisinin altını çizen Psikolog Bilir, buna paralel olarak çocuğun olumsuz algısını olumluya çevirme konusunda motivasyonunu artıracağını belirterek, bu motivasyonun öğrenim hayatının ilerleyen dönemlerini de olumlu etkileyeceğini, o nedenle anne babaların, çocuklarını gerekli yerde takdir etmesinin özgüveninin gelişmesini sağlamlaştıracağını sözlerine ekledi.
"Sıkıntılı durumlarda yol gösterici olmalısınız"
Bu dönemde çocuğun kendi yaş grubuyla tanışacağı ve sosyal ilişkilerinin gelişmeye başlayacağını belirten Psikolog Bilir sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çocuğun hayata dair bilgiler edineceği, toplumsal kuralları, sorumluluk almayı öğrendiği, ilişkiler kurma ve sürdürmeyi öğreneceği, kişilik gelişiminde büyük rol oynadığı yerlerden biri okuldur. Arkadaşları tarafından dışlanan, oyunlara dahil edilmeyen çocuk yetersiz hissederek içine kapanabilir, okula gitmeyi reddederek öfkesini dış dünyaya yansıtabilir. Bu süreçte yapıcı çözümler geliştirebilmeli, sıkıntı yaşadığı durumlar karşısında yol gösterici olabilirsiniz. Cesur adımlar atabilmesi için onu gerçek dışı olumsuz düşüncelerden uzaklaştırmak son derece önemli olacaktır."
Anne babaların baskı kurmadan, sabırla ilerleyerek çocuğun okula uyumunu gözlemlemesi gerektiğini vurgulayan Psikolog Bilir, "Kaygı seviyeniz yüksekse bu çocuğunuzun duygusal tepki ve davranışlarına yansıyacaktır. Bu yüzden kendi stres yönetiminizi de dikkat etmeli, edemiyorsanız bir uzmandan destek almalısınız" dedi.