Gündelik hayatta sıkça duymaya alışık olduğumuz “nazar”, sanal ortama “e-nazar” olarak taşındı. Son birkaç ay içerisinde sosyal medyada Türk kullanıcıları tarafından e-nazara karşı korunma amacı ile 2 milyona yakın etiketleme yapıldı. Fotoğraf paylaşım uygulaması olan İnstagram üzerinden yapılan araştırmaya göre, en çok etiketlenen kelimelerin başında 1 milyon 500 bin etiketleme ile “Maşallah” geliyor. Kullanıcıların nazar değmesinden en çok korktukları listenin birinci sırasında ise çocuklar bulunuyor.
Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu’nun İnstagram uygulaması üzerinden yaptığı araştırmaya göre, insanlar sosyal hayatları içerisinde kullandıkları kültürel alışkanlıkları sanal ortama da taşıyor. Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu, insanların sosyal medya profillerinde “kıskanılası hayatları resmederek” çevrelerinden beğeni almaya çalıştıklarını fakat bunu yaparken “nazar değer” korkusuna kapıldıklarını belirterek şunları söyledi:
“Sosyal medyanın temeli insanların birbirlerine kendi hayatlarını göstermesidir. İnsanlar bu paylaşımları sosyal medya hesaplarından yaparken kendilerini takip eden kişilere hayatlarını kıskandıracak şekilde sunuyorlar. Yaptıkları bir yemeğin, yılda bir defa gidebildikleri bir tatilin fotoğraflarını, kaldıkları otelin, yaptıkları spor aktivitelerinin ya da sevdikleri kişilerle en mutlu oldukları anların fotoğraflarını paylaşıyorlar. Dolayısıyla insanlar kendi hayatlarını bir filtreden geçirerek çevrelerinden beğeni toplayabilecek şekilde başka insanlara gösteriyorlar. Fakat burada bir çelişki oluşuyor. İnsanlar sosyal medyada beğeni toplayabilecekleri paylaşımlar yaparken diğer taraftan da yine toplum kültürünün kendilerine öğretmiş olduğu kavramlarla korkuya kapılıyor. Profilinde diğer insanları kıskandıracak fotoğraflarını paylaşan bir sosyal medya kullanıcısı bu kez ’nazar değer mi?’ korkusuna kapılıp yine kültürün öğretmiş olduğu bazı önlemler almaya başlıyor ve paylaşımlarını ’maşallah’, ’nazar değmesin’ gibi kelimelerle etiketleyerek nazarın oluşturabileceğine inandıkları olumsuz durumlardan korunmaya çalışıyor.”
Nazar korkusu hesap kapattırıyor
Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu bazı kullanıcılarının “nazar değer” korkusu ile hesaplarını kapatabildiğini söyleyerek, “Nazar değer korkusu bazı kullanıcılarda daha baskın hale gelerek hesaplarını kapatma noktasına kadar gidebiliyor. Özellikle hayatlarında bulunan ve kaybedilmesinden korkulan konularda insanlar, başkalarının nazarı değer korkusuyla sosyal medya hesaplarını dondurabiliyor ve hatta tamamen kapatabiliyor” dedi.
Ayrıca araştırma, sosyal medya kullanıcılarının nazarın en çok çocuklarına değebileceğinden korktuklarını gösteriyor. Listede yer alan ve sosyal medya kullanıcılarında “nazar değer” korkusu oluşturan diğer konular ise aile, eş, sevgili, dostlar, gezilen yerler, evcil hayvanlar, yemek ve sahip olunan arabalar olarak dikkat çekiyor.
Nazardan korunmak için kullanılan etiketlerden birkaçı ve kullanım sayıları:
Etiket: Kullanım sayısı:
#maşallah 1,5 milyon
#maşallahbize 52 bin
#maşallahsana 19 bin
#allahnazarlardankorusun 10 bin
#masallahdemeyiunutmayın 4 bin