ÇALIŞTAYIN İÇERİĞİ VE KONULARI
“Konar-Göçer”, “Çoban”, “Kıl Çadır”, “Harar” ve “Bozlak” adlı salonlarda düzenlenen oturumlarda, yörük kültürü; arşiv, tarih, zirai üretim, musiki, besicilik, beslenme, sağlık, edebiyat, folklor, çadır, el sanatları, vatan savunması, yerel yönetimler, Bacıyan-ı Rum, zeybeklik ve efelik gibi geniş bir yelpazede ele alındı. Ayrıca çalıştayda; kemik erimesinin önlenmesi, medya ve iletişim, sinema, kütüphanecilik ve dil unsurları gibi farklı alanlarda yörüklerin tarihi ve kültürel katkıları değerlendirildi.
SONUÇ RAPORUNUN ÖNE ÇIKANLARI
Yayımlanan raporda, Oğuzların Anadolu ve Balkanlar’da yaylalardan ovalara, sıradağlardan nehir boylarına uzanan bin yıllık tarihini temsil eden yörük kültürünün korunması ve geleceğe aktarılmasına yönelik önemli öneriler yer aldı. Çalıştayın, Türk dünyasına yerelden evrensele akademik ve kültürel katkılar sunması hedeflenirken, yörük kültürünün sürdürülebilirliği için çok disiplinli bir yaklaşımın önemi vurgulandı.
ADÜ’nün düzenlediği Yörük Çalıştayı, yerel ve ulusal düzeyde kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması yönünde büyük bir adım olarak değerlendiriliyor. Çalıştaydan çıkan sonuçların, yörük kültürü ve yaşam tarzına dair yeni çalışmalara ışık tutması bekleniyor.
ADÜ YÖRÜK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) tarafından düzenlenen Yörük Çalıştayı, 5 Aralık 2024 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan Engelli Dostu Kütüphanesi’nde gerçekleşmiş ve sonuç raporu oy birliğiyle kabul edilmiştir. Çalıştay, ADÜ Rektörlüğü koordinasyonunda, Efeler Belediyesi, BENGİ Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi, TÜRKAY Dergi, Dünya Turan Yardımlaşma Derneği, ve diğer paydaşların katkılarıyla hayata geçirilmiştir.
Çalıştayda, Bozlak, Konar-Göçer, Kıl-Çadır Harar ve Kök Boya Çoban salonlarında dört oturum boyunca akademik sunumlar yapılmış; kültürel miras, tarih, sanat, ekonomi, tarım, eğitim, sağlık ve daha birçok konuda Yörüklerin kültürel katkıları ve bu mirasın korunması üzerine öneriler geliştirilmiştir.
Çalıştayın Öne Çıkan Sonuçları
1. Yörük Kültürünün Akademik ve Bilimsel Çalışmalarla Desteklenmesi
- Yörük kültürüne dair arşiv belgeleri ve tarihî bilgiler yeni nesillere aktarılmalı, bilimsel yayınlarla bu kültürün zenginlikleri ortaya konulmalıdır.
- Türkiye’deki akademik çalışmalarda, özellikle uluslararası veri tabanlarında (Web of Science, Scopus) Yörük kültürüyle ilgili yayın sayısının artırılması hedeflenmelidir.
2. Somut Olmayan Kültürel Miras: Yörük-Türkmen Musikîsi
- Yörük-Türkmen musikîsi, kültür endüstrileri kapsamında değerlendirilerek uluslararası platformlarda tanıtılmalıdır.
- Musikî, kültürel ve ekonomik anlamda farkındalık oluşturmanın yanı sıra kamu diplomasisi aracı olarak da kullanılabilir.
3. Kültürel Ritüellerin Korunması ve İncelenmesi
- Yörük ritüelleri, işlevselcilik kuramı çerçevesinde sosyal ve kültürel boyutlarıyla incelenmeli, bu ritüellerin toplumsal dayanışma ve kültürel süreklilikteki rolü vurgulanmalıdır.
4. Eğitim ve Kırsal Kalkınma Projeleri
- Yörük kültürünü yaşatan kırsal alanlarda, ziraat meslek liseleri ve yerel bilgi artırıcı eğitim kurumları kurulmalıdır.
- Kooperatifleşme yoluyla kırsal kalkınma teşvik edilmeli, yerli tohum politikaları desteklenmelidir.
5. Sanat ve Kültürün Geliştirilmesi
- Yörük dokumalarının sembolik anlamları üzerinde çalışılmalı ve bu ürünler yaratıcı kültür endüstrisi ürünü olarak değerlendirilmelidir.
- Yörüklerin hayatından esinlenen medya ürünleri, dizi ve filmler ile kamuoyunda farkındalık artırılmalıdır.
6. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile Uyumluluk
- Yörük kültürünün dinamik yapısı, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030 çerçevesinde küresel sorunların çözümünde katkı sağlayacak bir paydaş olarak değerlendirilmelidir.
Sağlık, Tarım ve Ekonomi Açısından Öneriler
- Osteoporozun önlenmesi için doğal süt ve süt ürünlerinin tüketimi teşvik edilmeli, Yörüklerin geleneksel üretim biçimleri desteklenmelidir.
- Kırsal turizm, tıbbi ve aromatik bitki üretimi, lavanta ve lale bahçeleri gibi projelerle entegre edilerek Yörük kültürü desteklenmelidir.
Sonuç ve Öneriler
Yörük-Türkmen kültürünün korunması ve sürdürülebilirliği, Türkiye’nin sosyoekonomik ve kültürel kalkınmasına katkı sağlayacaktır. Çalıştayda sunulan öneriler, bu mirasın gelecek nesillere aktarılması için önemli bir yol haritası oluşturmuştur.
Etkinliğin Türk kültürüne katkı sağlaması temennisiyle, çalıştayın tüm paydaşlarına teşekkür edilmiştir.
ADÜ Yörük Çalıştayı'na Katkı Sunan İsimler
- Ayşegül Koyuncu Okca
- Bircan Kayacan Cangul
- Bekir Aygül
- Cüneyt Akkuş
- Devrim Alkaya
- Duygu Çokgezer Görgülü
- Ferit Çobanoğlu
- Hanife Gül Bozkurt
- Hüsniye Kozan
- Mehmet Zeki Türker
- Mustafa Karazeybek
- Pınar Altıok Gürel
- Renan Tunalıoğlu
- Salih Kopuz
- Sudenas Yağız
- Şahin Efe Yılmaz
- Şevkiye Kazan Nas
- Turan Akkoyun