Güçlü bir İSG kültürü, çalışanların güvenliği kişisel bir sorumluluk olarak görmesini, riskleri tanıma ve önleme konusunda istekli olmasını ve güvenli çalışma alışkanlıklarını bir yaşam biçimi haline getirmesini sağlar. Peki, işletmeniz bu değerli kültürü nasıl adım adım inşa edebilir ve geliştirebilir?

1. Üst Yönetimin Liderliği ve Görünür Bağlılığı Her şey tepede başlar. Güvenlik kültürünün yeşermesi için ilk ve en önemli adım, üst yönetimin İSG'ye olan sarsılmaz inancını ve kararlılığını açıkça göstermesidir. Yönetimin liderliği, örnek davranışları ve İSG'yi işin ayrılmaz bir parçası olarak gördüğünü her fırsatta vurgulaması, kültürün temelini oluşturur. Bu bağlılık;

• Net ve anlaşılır İSG politikaları yayınlamak,
• Ölçülebilir İSG hedefleri belirlemek,
• Gerekli kaynakları (bütçe, zaman, eğitim) ayırmak,
• İSG kurallarına öncelikle kendilerinin uymasıyla somutlaşır.

2. Çalışan Katılımı ve Açık İletişim Kanalları Güvenlik kültürü, tüm çalışanların ortak sahiplenmesiyle güçlenir. Çalışanların İSG süreçlerine (örneğin risk değerlendirmeleri, kurul toplantıları, acil durum tatbikatları) aktif katılımı teşvik edilmelidir. Güvenlikle ilgili fikirleri, endişeleri ve önerileri değerli görülmeli ve geri bildirim mekanizmaları etkin bir şekilde işletilmelidir. Düzenli, ilgi çekici ve ihtiyaca yönelik İSG eğitimleri, bilgilendirme panoları, güvenlik brifingleri ve çift yönlü iletişim kanalları, çalışanların bilgi düzeyini, farkındalığını ve sahiplenme duygusunu artırır. Bu süreçte, profesyonel destek almak önemlidir; örneğin İş güvenliği uzmanlığı hakkında daha fazla bilgi edinerek ve bu uzmanların deneyimlerinden eğitim ve danışmanlık konularında faydalanarak katılım ve yetkinlik seviyesi yükseltilebilir.

3. Güvenli Davranışları Pekiştirme ve Olaylardan Ders Çıkarma Kültür, davranışların sonucudur. Güvenli davranışların (örneğin kişisel koruyucu donanım kullanımı, prosedürlere uyum, risk bildirimi) takdir edilmesi ve olumlu pekiştireçlerle ödüllendirilmesi, bu davranışların kalıcı hale gelmesine yardımcı olur. Güvensiz davranışlar ise suçlayıcı bir tavır yerine, altında yatan nedenleri anlamaya odaklanan yapıcı bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Özellikle "ramak kala" olayların (ucuz atlatılan kazalar) bildirilmesi, korku yerine teşvik edilmeli ve bu olaylar, potansiyel kazaları önlemek için değerli birer öğrenme fırsatı olarak görülmelidir. Meydana gelen iş kazaları ise sadece sonuçlarıyla değil, kök nedenleriyle analiz edilerek sistemdeki eksikliklerin giderilmesi için kullanılmalıdır.

4. Performansı İzleme, Değerlendirme ve Sürekli İyileştirme "Ölçemediğinizi yönetemezsiniz." İSG kültürünün gelişimini takip etmek ve iyileştirme alanlarını belirlemek için düzenli performans ölçümü şarttır. Kaza ve yaralanma istatistikleri, ramak kala bildirim sayıları, yapılan denetimlerdeki bulgular, tamamlanan düzeltici/önleyici faaliyetler, eğitim katılım ve başarı oranları gibi metrikler izlenmelidir. Bu veriler analiz edilerek İSG stratejilerinin etkinliği değerlendirilmeli ve sürekli iyileştirme (PDCA) döngüsü işletilmelidir. İSG performansının takibi, raporlanması ve kültürün geliştirilmesi süreçlerinde profesyonel OSGB hizmetleri almak, işletmelere objektif bir bakış açısı ve uzmanlık desteği sağlayabilir. Bu tür destekler ve güvenilir çözüm ortakları hakkında fikir edinmek için Anka Tek OSGB gibi kaynaklar incelenebilir.

Sonuç: Sabır ve Süreklilik Gerektiren Değerli Bir Yatırım Güçlü bir İş Sağlığı ve Güvenliği kültürü bir gecede oluşmaz; sabır, kararlılık, tutarlılık ve sürekli çaba gerektiren uzun vadeli bir yatırımdır. Ancak bu yatırımın getirisi, paha biçilemez: Daha az iş kazası ve meslek hastalığı, daha sağlıklı, mutlu ve motive çalışanlar, artan üretkenlik, düşen maliyetler ve güçlenen bir kurumsal itibar. Bu, hem çalışanlarınız hem de işletmenizin geleceği için yapabileceğiniz en değerli yatırımlardan biridir.