Teknolojinin gelişmesiyle giderek daha belirgin hale gelen Endüstri 4.0 ve tam otomasyon devri pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. Türkiye Endüstri 4.0’a hazır mı? Robotlar mesleklerimizin yerini alacak mı? İstanbul Aydın Üniversitesi Endüstri 4.0 Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Cem Savaş Aydın ‘tam otomasyon’ ile akıllara takılan soruları cevapladı.

Robotların giderek iş gücünün yerini alması, yapay zeka ile kendi kendine karar verebilen makinelerin doğuşu, üreten, tüketen, lojistiği sağlayan ve hatta pazarlamaya el atabilecek robotların önümüzde 20 yıl içerisinde hayatımıza girmesi mümkün. Tam otomasyon insanlığı hem korkutuyor hem de gelecek hakkında heyecanlandırıyor. Peki korkmalı mıyız? Endüstri 4.0 tam olarak nedir? Neleri değiştirecek? İstanbul Aydın Üniversitesi Endüstri 4.0 Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Cem Savaş Aydın herkesin aklına takılan soruları yanıtladı.

‘Yeni çağa ayak uydurabilenler kazanacak’

Endüstri 4.0’ın açacağı yeni çağı değerlendiren Aydın, “Endüstri 4.0 makinelerin kablosuz ağ bağlantıları ve sensörler aracılığıyla imalat hattının sanal kopyasını yapan, kontrol eden ve kendi başına karar verebilen bir sisteme bağlanmasını içeren yeni bir fabrika konseptine verilen isimdir” diyerek,“Endüstri 4.0 ile imalat teknolojileri ve süreçlerinde otomasyon ve veri paylaşımına yönelik bir trendi ifade etmektedir. Endüstri 4.0 siber-fiziksel sistemler, nesnelerin interneti, bulut bilişim ve yapay zekâ gibi birçok konsepti içerisinde barındırmaktadır. Endüstri 4.0 ile kesinlikle yeni bir çağa giriyoruz bu yeni çağ eskiden insanlar tarafından yapılan birçok işin makineler tarafından yapılmasına yol açacaktır. Bu süreç belirli iş kollarının kaybına yol açsa da dördüncü sanayi devriminin trenine atlayabilen ülkelerin üretkenlikleri ve refahlarında ciddi bir artışa yol açacaktır. Endüstri 4.0 ile kesinlikle bilim kurgu filmlerinde olduğu gibi robotlar hayatımızı ele geçirmeyecek ancak işçilerin yeniden atanması olarak adlandırılan ve bazı işlerin ortadan kaybolmasıyla, bazı yeni işlerin doğmasına yol açan süreç hızlanacak ve fabrikalarda otomasyon ile enformasyon ve komünikasyon teknolojilerinin kullanımı artacaktır” şeklinde konuştu.

‘Endüstri 4.0 Almanya’da doğdu’

Tam otomasyon fikrinin tarihine değinen Cem Savaş Aydın, “Endüstri 4.0 aslında Alman hükumetinin imalatın dijitalleşmesini amaçlayan bir yüksek teknoloji stratejisidir. Endüstri 4.0 terimi 2011 yılında Hannover Fuarı’nda yeniden ortaya atılmış ve Ekim 2012’de Endüstri 4.0 çalışma grubu Alman Federal Hükumetine Endüstri 4.0 kurulumuna dair önerilerini sunmuştur. Endüstri 4.0 çalışma grubu üyeleri ve ortakları Endüstri 4.0’ın fikir babaları ve ardındaki itici güç olarak tanınmaktadır. Endüstri 4.0 stratejik girişimiyle Alman hükumeti Almanya’yı ileri düzey imalat çözümleri sağlayan öncü bir pazar haline getirmeyi amaçlamaktadır. Endüstri 4.0 stratejik girişiminin imalat sektöründe devrim yaparak dördüncü bir endüstriyel çağı başlatacağına inanılmaktadır” ifadelerini kullandı.

‘Gelecek sanıldığı kadar uzak değil’

Tam otomasyon çağının sanıldığı kadar uzak olmadığını belirten Aydın, çeşitli fabrikalarda üretim sisteminin değiştirildiğini söyledi. Aydın, “Endüstri 4.0 ile sağlanan verimlilik artışıyla dünyanın birçok bölgesinde insanların daha önce satın alamadıkları birçok ürüne nispeten ucuz fiyatlarla erişimi mümkün olacaktır. Dördüncü sanayi devrimiyle yeni iş kolları ortaya çıkarken belirli bir takım iş kolları ortadan kalkacaktır. Örneğin siber-fiziksel sistemlerin imal edilmesi ya da bu tarz sistemlerin otonom kararlar verebilmeleri için çeşitli algoritmaların yazılması bu yeni iş kollarına örnek olarak verilebilir. Erik Brynjolfsson ve Andrew McAfee, isimli MIT üniversite profesörleri İkinci Makine Çağı isimli kitaplarında, doğru eğitime veya özel yeteneğe sahip bir işçi olmak için günümüzden daha iyi bir zaman olmadığını çünkü bu insanların teknolojiyi kullanarak değer üretebileceği bir çağda yaşadığımızı ifade etmektedir. Aynı kitapta ise günümüzün sıradan yeteneklere ve ustalığa sahip işçiler için çok kötü bir zaman olduğunu çünkü bilgisayarların, robotların ve diğer dijital teknolojilerin bu yetenekleri ve ustalığı alışılmışın ötesinde bir hızla öğrendiklerini ifade etmektedir. Dolayısıyla değişime ayak uydurmak isteyen ve değişen dünyada değer üretebilmek isteyen insanların kendilerini yeni teknolojiler konusunda donanımlı hale getirmesi önemlidir. Endüstri 4.0 ile imalat sektöründe yaşanacak değişimin çok uzakta olmadığını belirtmekte fayda var, bu değişim süreci oldukça hızlı ilerliyor, örneğin bugün Almanya’da 300’ün üzerinde örnek fabrikada tesis ekipmanlarının bağlantıları, enformasyon teknolojisi sistemleri ve iş modelleri üzerine araştırma enstitüleri ve şirketler tarafından yenilikçi çözümler üretilmektedir” dedi.