Bugün 23 Nisan 2025

105 Yıl önce 1920’nin 23 Nisan günü, bugün Gazi Meclis diye de anılan TBMM’nin ilk toplantısını yaptığı gündür.

Yapılan ilk toplantıda parlamento geleneğine bağlı olarak Meclisin Açılış Toplantısının Başkanı –en yaşlı üye sıfatıyle- Sinop Milletvekili Şerif Bey’dir.

Mustafa Kemal meclisin özellikle cuma günü Hacı Bayram Veli Camiinde kılınacak cuma namazının ardından, cumanın feyzinden ve bereketinden istifade edilerek dualarla açılmasını istemiştir.

23 Nisanın hemen ertesi günü, 24 Nisan 1920 tarihinde TBMM’nin yaptığı 2. Toplantısında Mustafa Kemal Meclis Başkanı olarak seçilmiştir. Bu görevi Cumhuriyetimizin ilân edildiği 29 Ekim 1923’e kadar da sürdürmüştür.

İşte bu istek gereğince Ankara’da, ülkenin dört bir yanından 324 milletvekilinin davetli olmasına rağmen, çeşitli engeller sebebiyle ancak 115 milletvekilinin katılımıyla, kılınan cuma namazının ardından Hacı Bayram Camiinden şimdiki Ulus Meydanında bulunan ilk meclis binasına kadar, heyecanlı bir kalabalığın duaları ve tekbirleriyle yürüyerek gelinir.

Meclisin bu ilk toplantısında ilk açılış konuşmasında Şerif Bey şunları söyler:

“Bu Yüksek Meclisin en yaşlı üyesi sıfatıyla ve Allah'ın yardımıyla milletimizin iç ve dış tam bağımsızlık içinde alın yazısının sorumluluğunu doğrudan doğruya yüklenip, kendi kendisini yönetmeye başladığını bütün dünyaya ilan ederek, Büyük Millet Meclisi'ni açıyorum.”

İlk mecliste davet üzere yer alması gereken 324 milletvekilinin oluşumu şöyledir: Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti üyeleri ile İstanbul’dan kaçan Meclis-i Mebûsan üyelerinden oluşacaktır. İlk meclisin ilk toplantısına davet edilen 324 milletvekilinden ancak 115’i katılabilmiştir.

Günümüzden 101 yıl önce açılan bu meclisimizin ifade ettiği değerleri Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları olarak hepimizin çok iyi anlaması ve algılanması gerekmektedir. Bu Meclisin özelliklerinden ve gerçekleştirdiklerinden bir kaçı:

*İlk TBMM halkın içinden doğan tamamen milli bir meclistir. Milletin işgaller kaşında gösterdiği doğal bir tepkidir. Mustafa Kemal ise bu oluşumun lideridir.

*İlk TBMM ile yurt genelinde işgallere karşı oluşan direnişler tek bir çatı altında toplanmıştır.

*İlk TBMM ile milletin iradesi ülke yönetiminde egemen kılınmış; Ulusal egemenlik gerçekleştirilmiştir.

* I.İnönü, II.İnönü,Savaşları, Sakarya Meydan Muharebesi, 26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz ve 30 Ağustos Başkomutanlık Meydan Savaşları yönetilmiştir.

*Kurtuluş Savaşı’ndaki bu savaşlar ilk TBMM tarafından yönetildiği için bu meclise “Gazi Meclis” de denilmiştir.

* Yeni Türk devleti’nin ilk kurumlarını kurması ve temel yasalarını kabuletmiş olması nedeniyle İlk TBMM, bir “kurucu meclis”tir.

* İlk TBMM‘nin öncelikli amacı ülkeyi düşmandan temizlemektir. Bu amacı da zaferle sonuçlandırmıştır.

Bayramımızın adı: “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” ise; öncelikle ikinci bölümün Çocuk Bayramı kısmının gerçekleşebilmesi 1. Kısma; Ulusal Egemenlik kavramının gerçekleşmesine bağlıdır.

Ulusal Egemenlik kavramının ne olup olmadığını sormak isteyen okurlarıma ben Gazze’ye bakınız derim!.. Orada ulusal egemenlik olsaydı savaş olur muydu? Olsaydı bile buralara gelir miydi?

Şimdi 105 yıl önceden bugüne geliyoruz ve düşünüyoruz:

*105 yıl içinde bütün yaşadıklarımızın temelinde ilk TBMM’nin Millî Mücadele’yi zaferle sonuçlandırması gerçeği vardır.

*105 yıl sonra devletimiz bütün kurumlarıyla, milletimiz kendi kimliğiyle dünya devletler ve milletler ailesinin hür ve bağımsız, onurlu bir üyesi ise temelinde ilk TBMM’nin Millî Mücadele’yi zaferle sonuçlandırması gerçeği vardır.

*105 yıl sonra çocuklarımız dünya çocukları içinde çok özel duygular ve kimlikle Çocuk Bayramı yaşayabiliyorlarsa, Cumhurbaşkanının, bakanların, valilerin, kaymakamların koltuklarına oturup da çocuksu duygularla sevinçler sergileyebiliyorlarsa ilk TBMM’nin Millî Mücadele’yi zaferle sonuçlandırması gerçeği vardır.

*105 yıl sonra özgürce yaşayabiliyorsak ilk TBMM’nin Millî Mücadele’yi zaferle sonuçlandırması gerçeği vardır.

Bu duygularla, canlarını tehlikeye de atarak, 23 Nisan 1920 Meclisinin çatısı altında toplanan bütün üyelerini başta Mustafa Kemal olmak üzere saygıyla, rahmetle ve minnetle anıyoruz.

Şimdi ve bundan sonraki zamanlarda bu topraklar üzerinde yaşayan herkese düşen görev; TBMM’in ilk Başkanı, Millî Mücadele verilirken Kurtuluş Savaşımızın Baş Komutanı, Türkiye Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal ATATÜRK’ün: “Bu vatan, çocuklarımız ve torunlarımız için cennet yapılmaya layıktır.” Sözünde işâret ettiği hedefe ulaşmak ve bu vatanı gelecek nesillere bir cennet güzelliğinde emanet etmektir.

Değerli okurlarım bu duygularla “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı”mızı kutluyorum…

GÜL/AYDIN… SEVGİLERİMLE…