Şerif KUTLUDAĞ
7 Eylüller’de, gül Aydın; gül!
Bugün günlerden 7 Eylül Aydın
Gözün aydın, Aydın; gözün aydın!
Bugün senin bayramın;
Gül Aydın; gül Aydın…
Gül/Aydın , gül!..
7 Eylül 1922, Aydın şehrimizin, İngiliz ve Fransızların desteğini alan Yunanlıların Anadolu’yu işgal etme planlarını hayata geçirmek için 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgalle başlayan 7 Eylül 1922 gününe kadar da süren üç yıllık karanlık işgal günlerinden kurtuldukları gündür.
Aydın, bizim ülkemizin tarihinde özel bir yere ve değere sahip özel bir şehri ve ilidir: Şöyle ki, Anadolu Selçuklu Devletinin çökmesi ve dağılması sürecinde Anadolu’da kurulan beyliklerden birisi de Aydınoğulları Beyliği’dir.
Germiyanoğlu Beyliğinde bir subaşı(komutan) olan Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından şu anda Ödemiş’in mahallesi olan Birgi’yi Bizans’tan alıp başkent yapılmasıyla 1308’de kurulan bir Türkmen Beyliğidir Aydınoğulları Beyliği.
(Ara bilgi: subaşı= su +baş+ı >>> asker+baş+ı yani komutan demektir. Günümüzde kullanılan rütbeli komutanlar için kullanılan su+bay >>> kelimesin kaynağı da >>> sü+baş+ı dır… sü>>>su = asker kelimesidir.)
Birgi’de kendi adına bir Ulu Cami ve küllüye yaptıran Mehmet Bey, Ödemiş, Sultanhisar ve İzmir’i de egemenliği altına alarak beyliğinin sınırlarını genişletir. Selçuk sahillerinde Umur Bey komutasında ilk donanmayı kurdurur ve Umur Bey’i İzmir beyi/valisi olarak atar… (Ara bilgi: Şu anda Aydın’ın bir ilçesi olan Umurlu da adını Umur Bey’den almaktadır.)
Mehmet Bey’in ölümü üzerine beyliğin başına geçen Umur Bey, kurduğu donanma ile Ege adalarına ve Rumeli’ne seferler düzenler… İzmir’i işgal etmek isteyen Haçlılarla yaptığı savaşta hayatını kaybeder.
İzmir'in şu andaki en büyük camisi olan Hisar Camii 1597’de beylik hanedanının torunlarından Aydınoğlu Molla Yakup Bey tarafından yaptırılır.
1864’te çıkarılan Vilayet Nizamnâmesi gereğince 23 Mayıs 1867’de Aydın, Denizli, Saruhan ve Menteşe sancaklarını içine alan Aydın Vilayeti kurulur. Vilayetin merkezi de İzmir’dir…
Demem o ki, Aydın şehrimizin böylesine önemli ve onurlu bir geçmişi vardır.
Bugün 7 Eylül 1922 Aydın’ın düşman işgalinden kurtuluşunun 99. Yılında ben sizlere İzmir Karşıyaka Belediyesi’nin çıkardığı 7 Eylül-13 Eylül arasını kapsayan haftalık “Gazete Karşıyaka”nın 4. Sayfasında Yaşara Aksoy’un “Merhaba…” başlıklı köşesinde konu edindiği, Aydın’ın Millî Mücadele içerisindeki konumunu da belirleyen bir kahraman olan Zekai Kaur’dan söz edeceğim:
““ ……. Anadolu’daki efeler isyanının görgü tanığı ve örgütleyicisi, Girit doğumlu Zekai (Kaur) Harbiye öğrencisi iken Balkan Savaşına katıldı. 1. Dünya Savaşında teğmen rütbesiyle Hicaz’da İngilizlere karşı savaştı. Hicaz Savaşında iki kurşunla yaralandı.
Savaşın son dönemlerinde İzmir Sarıkışla’ya tayin oldu. İzmir’in işgali üzerine İç Batı Anadolu’ya kaçıp, emperyalizme karşı, “Millî İsyan” amacıyla dağlardaki efelere katıldı. İlk efe direnişlerini örgütledi. Yörük Ali Efe’yi millî mücadeleye kazandırdı.
Yunan işgal kuvvetlerine yapılan Sultanhisar ve Aydın baskınlarının kahramanı oldu. Kçşk Cephesi Milis Alay Kumandanı olarak büyük yararlık gösterdi. Umurlu Cephesi kurulduğunda Yörük Ali Efe’nin ve akıncı milislerin de içinde bulunduğu Millî Aydın Alayı komutanlığını üstlendi.
Millî Aydın Cephesi Kumandanı olarak büyük üne kavuştu. 9 Eylül’de İzmir Karşıyaka’ya bayrak çeken üsteğmen olarak tarihe geçti. Hayatının sonuna kadar Yörük Ali Efe’nin yanında bulundu. Ortağı oldu. Şehit efelerin kabirlerini yaptırdı. Savaş hatıralarını yazdı. Bu hatıralar da kızı Özgül Çağlayan tarafından Yaşar Aksoy’a teslim etti…””
Bu alıntıyla birlikte Millî Mücadele ile kazandığımız İstiklâl Harbimizin 99. Gurur Yılında, güzel Aydın’ımzın 7 Eylül 1922 Kurtuluş Gününü gönülden kutluyoruz…
Bugün günlerden 7 Eylül Aydın
Gözün aydın, Aydın; gözün aydın!
Bugün senin bayramın;
Gül Aydın; gül Aydın…
Gül/Aydın , gül!..
Sevgilerimle…
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.